İKÜ Yayınevi, Oxford Üniversitesi Yayınevi’nin dünyaca ünlü “VeryShortIntroductions” dizisinden seçerek hazırladığı “Çok Kısa Bir Başlangıç” adlı kitap dizisinin dördüncü kitabı Sanat Tarihi’ni okurlarla buluşturdu. İngiltere East Anglia Üniversitesi’nde sanat tarihi profesörü Dana Arnold’un yazdığı kitabı sosyal bilimler ve sanat teorisi alanındaki usta çevirmen Tuncay Birkan Türkçe'ye çevirdi. Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyelerinden, sanat tarihçisi Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu da kitabın Türkçe baskısına özel bir önsöz kaleme aldı.
Sanat ve mimarlık tarihi, kültürel kimlikler ile kentleşme hakkındaki çalışmalarıyla tanınan tarihçi Dana Arnold, Sanat Tarihi kitabında, sanat ve sanat tarihiyle ilgili pek çok konuyu okurlar için daha anlamlı hale getiriyor. Aynı zamanda herhangi bir müzede, bir galeride, hatta sokakta karşılaşılan bir eserin kişiler için nasıl daha anlamlı hale gelebileceğinin de yollarını gösteriyor.
Karşılaştırmalı Bir İnceleme
Yazar, kitapta sanata, sanatın üretilişine ve sunumuna, sanat eserini yorumlayıp anlamlandırmaya, ona değer biçmeye ve sanat tarihine dair birçok konuyu ele alıyor. Sanat eserini kavrayış bakımından antik, Rönesans, klasik ya da çağdaş sanat dönemleri arasındaki farklılıkları sorguluyor. Eser, sanatçı, izleyici ve hatta mekân arasındaki ilişkiyi inceliyor. Bunu yaparken Monet, da Vinci, da Fabriano, Velázquez, Raphael ve Rodin’den tutun Picasso, Chicago, Reynolds, Pollock, Warhol ve Man Ray’e kadar pek çok sanatçının eserlerini; Venedik Okulu’ndan Terakota Ordusu heykellerine kadar farklı birçok üslup ve anlayışı tartışıyor. Kitapta Baumgarten, Kant, Hegel, Marx, Freud, Gombrich, Foucault, Derrida gibi önde gelen düşünürlerin görüşlerinin estetik ve sanatı kavrama, eleştiri ve tarih yazımının sistemleşmesi konusunda ne gibi değişikliklere yol açtığı da karşılaştırmalı olarak ele alınıyor.
Hem Batı hem de Doğu sanatı
Arnold, kitapta sadece Batı’nın değil, Doğu’nun da sanatsal üretimini dikkate alarak coğrafyayı aşan bir algılama ve değerlendirme perspektifi sunuyor. Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi bölümü profesörü ve VEKAM Direktörü Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu da kitaba yazdığı önsözde Arnold’un bu yönüne dikkat çekiyor ve Dana Arnold’un amacının, sadece Batı sanatının değil Doğu sanatının da farkında olarak, kültürlerüstü bir okumayla sanat tarihi araştırma yöntemlerini veya sanatın tarihine nasıl bakılacağını genel okura ve üniversite öğrencisine kısaca tanıtmak olarak yorumluyor.
