ភ្នំពេញៈ នៅក្នុងពិធីបិទសន្និបាតកិច្ចរក្សាប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព សណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គមនៅក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីម្សិលមិញលោក ស ខេង បានថ្លែងទៅកាន់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនគរបាលជាតិឲ្យឃ្លាំមើល និងស្រាវជ្រាវរកចលនាសង្គ្រោះជាតិដែលបង្កើតឡើងដោយអតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បើទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយចោលហើយក៏ដោយ។
នៅចំពោះមុខមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនគរបាលជាតិជាច្រើនរយនាក់លោក ស ខេង ថ្លែងថា៖ «ឥឡូវចលនាសង្គ្រោះជាតិការពិតហើយ យើងឃើញឥតមានចុះបញ្ជីទេ ហើយបើចុះបញ្ជីក៏យើងមិនឲ្យចុះដែរ ពីព្រោះវាមិនស្របច្បាប់ យើងត្រូវមើលសកម្មភាពនៅមូលដ្ឋានហើយសូមឲ្យស្រាវជ្រាវរកចលនានេះមើល។ យើងមិនបានបិទសិទ្ធិសេរីភាពនរណាទេ? (តែ) ហេតុអ្វីគណបក្សនយោបាយបង្កើតចលនាបម្រើការបំផ្លាញ?»។
លោក ស ខេង ថ្លែងបន្តថា៖ «យើងមានភារកិច្ច និងកាតព្វកិច្ចដើម្បីការពារសុខសន្តិភាព និងស្ថិរភាព និងរដ្ឋាភិបាល»។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបានអះអាងថាគណបក្សដែលត្រូវបានរំលាយដោយតុលាការកាលពីខែវិច្ឆិកា ២០១៧គឺពួកគេបានរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញពីព្រោះកាលពីឆ្នាំ ២០១៣ នៅពេលពួកគេទទួលបាន ៥៥ កៅអីគេបានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ហើយបាននាំគ្នាប្រមូលផ្តុំកម្លាំងមហាជនដើម្បីឈានទៅផ្តួលរំលំរដ្ឋអំណាចស្របច្បាប់។
លោក ស ខេង ថ្លែងថា ពួកគេបានបំផ្លាញចោលលទ្ធផលការបោះឆ្នោតហើយឡើងកាន់អំណាចដូច្នេះហើយត្រង់នេះហើយដែលយើងថាគណបក្សនេះចង់ឡើងកាន់អំណាចតែមិនឆ្លងតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សទោះបីជាពួកគេចូលអង្គុយក្នុងរដ្ឋសភាដោយបានចែកអាសនៈ ហើយធ្វើតាមសំណូមពរពួកគេហើយក៏ដោយ តែពួកគាត់នៅតែមិនសុខចិត្ត គឺមានបំណងដើម្បីនឹងឈានឆ្ពោះទៅរកការផ្ដួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៣។
លោក ស ខេង ថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើទុកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះនឹងបង្កភាពមហន្តរាយដល់កម្ពុជាទាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងសុខសន្តិភាពហើយនឹងធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយទៅជាប្រទេសបែកបាក់ដូចនៅឆ្នាំ ១៩៧០ ហើយនឹងពិបាកស្តារឡើងវិញ»។
លោក ស ខេង ថ្លែងថាក្រសួងមហាផ្ទៃបានចាត់តាំងមេធាវីប្ដឹងទៅតុលាការកំពូលដោយបានដាក់សំណុំរឿងជាង ២០ ហើយបានសុំឲ្យពួកគេយកមេធាវីទៅការពារ ប៉ុន្តែពួកគេមិនទៅការពារទេថែមទាំងបានបោះបង់ចោលសិទ្ធិការពារនៅតុលាការ ព្រោះពួកគេការពារវាមិនកើតដោយមិនអាចរកភ័ស្តុតាងដែលផ្ទុយនឹងការចោទប្រកាន់តែឥឡូវពួកគេអះអាងថាចោទប្រកាន់ដោយគ្មានភ័ស្តុតាង។
លោក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានថ្លែងថា៖ «យើងកំពុងប្រមែប្រមូលភ័ស្តុតាងបន្តទៀតពីព្រោះយើងត្រូវពិចារណាលើផ្លូវច្បាប់ពីព្រោះយើងអ្នកអនុវត្តច្បាប់ ដូច្នេះយើងកំពុងរួមគ្នាសហការណ៍ដោយមានការជួយពីមេធាវីការពារមកពីក្រសួងយុត្តិធម៌តើគាត់ធ្វើហ្នឹងខុសអ្វីយើងប្រមូលភ័ស្តុតាងទៀតដើម្បីពិចារណាតើវិធានការផ្លូវច្បាប់យើងធ្វើយ៉ាងម៉េច?»។
លោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានជាប់ចោទពីបទក្បត់ជាតិកំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគាររង់ចាំការជម្រះក្ដីពីតុលាការ។ ខណៈលោក សម រង្ស៊ី កំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសដោយសារតុលាការបានសម្រេចផ្ដន្ទាទោសលើករណីជាច្រើន។
កាលពីម្សិលមិញអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិក៏ប្ដេជ្ញាប្រើមធ្យោបាយសរុបដើម្បីទប់ស្កាត់ «ឧបាយកលមុនក្នុង និងក្រោយពេលបោះឆ្នោតរដ្ឋសភា» នាឆ្នាំនេះផងដែរ ខណៈដែលកាលពីឆ្នាំមុនប្រឈមនឹងភាពស្មុគស្មាញខ្លះៗ ប៉ុន្តែនគរបាលនៅតែជាកម្លាំងស្នូល។
តាមរបាយការណ៍របស់អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិដែលភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ទទួលបានពីម្សិលមិញបង្ហាញថា៖ «ឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងទៅនេះ ទោះបីសភាពការណ៍សន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈមានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនលេចឡើងស្មុគស្មាញ ជាពិសេសឧបាយកលទុច្ចរិតរបស់ពួកប្រឆាំង បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌក៏កងកម្លាំងនគរបាលជាតិនៅតែឈរជាស្នូលយ៉ាងរឹងមាំក្នុងការធានាសេចក្ដីសុខក្សេមក្សាន្ត និងរបៀបរៀបរយជូនសង្គមជាតិជាពិសេសបានបង្ការ ទប់ស្កាត់នូវការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ទប់ស្កាត់បានអំពើភេរវកម្ម»។
ចំពោះទិសដៅឆ្នាំ ២០១៨ នគរបាលជាតិប្ដេជ្ញាថាពង្រឹងសន្តិសុខឲ្យបានរឹងមាំដើម្បីជាបុព្វហេតុស្នូលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍជាតិ និងធានាបរិយាកាសល្អសម្រាប់ការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាក៏ដូចជាការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ។
របាយការណ៍ដដែលសរសេរថា៖ «ការពារឲ្យបានដាច់ខាតនូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពាររាជរដ្ឋាភិបាលលើស្របច្បាប់ឯកភាពផ្ទៃក្នុងដោយមិនទុកឱកាសឲ្យកងកម្លាំងអមិត្តណាមួយឆ្លៀតឱកាសប្រើប្រាស់ឧបាយកល ញុះញង់ បង្កើតកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប្រឆាំង និងបំផ្លាញសមិទ្ធផលនៃសង្គមជាតិបានឡើយ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរក្នុងពិធីបើកសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារឆ្នាំ ២០១៧ និងលើកទិសដៅអនុវត្តការងារឆ្នាំ ២០១៨ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានធ្វើសេចក្ដីសន្និដ្ឋានថាឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងមកនេះបានទប់ស្កាត់ «សកម្មភាពបង្កចលាចលនយោបាយ និងអំពើភេរវកម្ម» បានល្អដើម្បីធានា សភាពការណ៍សន្តិសុខទូទៅក្នុងរាជធានី»។
បើតាមរបាយការណ៍សាលារាជធានីសរសេរថា៖ «ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ក្រោមការដឹកនាំផ្ទាល់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងមហាផ្ទៃរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានបន្តខិតខំជម្នះពុះពាររាល់ការលំបាកស្មុគស្មាញ និងអនុវត្តគ្រប់វិធានការពិសេសការចាត់តាំងអនុវត្តគោលនយោបាយ “ភូមិ សង្កាត់ មានសុវត្ថិភាព” បានកាន់តែល្អធានាបានសភាពការណ៍សន្តិសុខទូទៅក្នុងរាជធានីក្នុងនោះគួរឲ្យកត់សម្គាល់សកម្មភាពបង្កចលាចលនយោបាយ និងអំពើភេរវកម្មត្រូវបានទប់ស្កាត់មិនឲ្យកើតមាន»។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះអតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ឡុង បុត្តា ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំថារបាយការណ៍របស់ពួកគេគឺអាម៉ាស់សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ។ នៅឯមហាសន្និបាត [អង្គការសហប្រជាជាតិ] លោក ហ៊ុន សែន នឹងត្រូវវិនិច្ឆ័យដោយអំពើឧក្រិដ្ឋរបស់លោក»។
លោកបានបន្តថាចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកន្លងមកនេះជារដ្ឋប្រហាររដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយលោកបញ្ជាក់ថា៖ «លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើរដ្ឋប្រហាររដ្ឋធម្មនុញ្ញជាលើកដំបូងប្រឆាំងនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សតែមួយគត់ដែលអាចផ្តួលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការបោះឆ្នោតនាខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ និងទី ២ ប្រឆាំងនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលមានឥទ្ធិពលដូចជាកាសែតខេមបូឌាដេលី អង្គការ NDI និងស្ថាប័នផ្សេងទៀត»។
លោក សន ជ័យ ជាប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាយល់ថារបាយការណ៍ទាំងនេះមានចរិតនយោបាយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថានេះជារបាយការណ៍មានចរិតនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។ ជាមួយគ្នានោះដែរសាលារាជធានីហាក់បរាជ័យក្នុងការរំដោះចិញ្ចើមថ្នល់ បង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងមានជល់មាន់ជាដើម។ ក្រៅពីនោះស្ថានភាពកកស្ទះចរាចរណ៍នៅតែអាក្រក់ ហើយស្ថានភាពដែលមនុស្សស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ក៏នៅតែជាការបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។ សំរាម និងបរិស្ថានក៏នៅតែជាឧបសគ្គដល់មុខមាត់នៃទីក្រុងមួយនេះ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «តាំងពីការកើនឡើងនៃអ្នកប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន។ យើងអាចសន្និដ្ឋានថាប៉ូលិសមិនដំណើរការល្អក្នុងការបង្ក្រាបបញ្ហាគ្រឿងញៀនទេ។ ដូចគ្នានេះផងដែរប៉ូលិសចរាចរណ៍នៅក្នុងការងារសណ្តាប់ធ្នាប់ក៏អសកម្មផងដែររហូតទាល់តែនាយករដ្ឋមន្ត្រីព្រមាន»៕