Kamu İhale Mevzuatında Yapılan Değişiklikler ile Aşırı Düşük Teklif Açıklamalarına Yönelik Yeni Düzenlemeler Getirilmiştir.
30 Eylül 2020 tarihli Resmî Gazete ile Kamu İhale Mevzuatında kapsamlı düzenlemeler yapılmıştır. Kamu İhale Genel Tebliğinde yapılan değişiklikler ile aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik yeni düzenlemelere yer verilmiştir. Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir;[1]
Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için “öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması şartı getirilmiştir.
Hazır betona ilişkin açıklamalarda bulunması gereken hususlar ayrıca düzenlenmiştir.
Söz konusu değişiklikler yayımlandığı tarih olan 30.09.2020 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinde Yapılan Değişiklikler ile Hazır Betona İlişkin Yapılacak Aşırı Düşük Açıklamalarına Özel Düzenlemeler Getirilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin, 'Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler' ana başlığı altında düzenlenen 45.1.13.16. maddesi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir;
"Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.”
İlgili düzenleme ile, hazır betona ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamaları bakımından mevcut kanun boşluğu giderilmiştir. Nitekim isteklilerin fiyat tekliflerini sunarken ihale dokümanında bu malzemeler için belirlenmiş alım koşullarını, teknik özellikleri, fen ve sanat kurallarını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir. Aksi halde ilgili fiyat tekliflerinin işin yapılmasına olumsuz tesirinin dikkate alınmaması, yapım aşamasında olumsuzluklar yaşanmasına neden olacak ve işin tamamlanamadan tasfiye yoluna gidilmesine, sonuç olarak kamu zararına yol açacaktır.
Benzer ihalelerde yaşanan olumsuzluklar göz önüne alınarak beton harcı bakımından yapılacak aşırı düşük teklif açıklamaları detaylandırılmış ve özellikle beton harcının teknik vasfını kaybedebileceği dikkate alınarak hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Bununla birlikte, ilgili düzenleme ile fiyat tekliflerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçlerin esas alınması gerektiği belirtilmiştir. Bu sayede, fiyat teklifleri bakımında belirli bir standart benimsenerek gerçeğe aykırı fiyat teklifi verilmesinin önüne geçilebilmesi sağlanmış olacaktır.
30.09.2020 tarihli değişiklikler ile özetle, bu tarihten sonra gerçekleşecek ihaleler bakımından, hazır beton girdisine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarında;
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması gerektiği dikkate alınmalıdır.
Hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi gerekmektedir.
Av. Öykü Şanlı
[1] https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/09/20200930-13.htm