ភ្នំពេញ: អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល កាលពីម្សិលមិញបានសម្ដែងក្ដីបារម្ភជុំវិញបញ្ហាប្រឈមរបស់ជនពិការនៅកម្ពុជា ដោយសារពួកគេនៅមិនទាន់មានការងារសមរម្យសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត និងនៅមានការរើសអើងពីនិយោជក ខណៈចំណេះដឹង ការអប់រំ និងជំនាញរបស់ពួកគាត់នៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។
ការបង្ហាញក្ដីបារម្ភនេះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំបណ្ដាញស្ដីពី «ការទទួលបានការងាររបស់ជនពិការ» ដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មានការងារថ្មីៗ ការចែករំលែកគម្រោងស្ដីពីការណែនាំបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ និងមុខរបរ និងការផ្សព្វផ្សាយពីច្បាប់ស្ដីពីការលើកស្ទួយសិទ្ធិជនពិការ។
ដោយមានការចូលរួមពីតំណាងជនពិការទាំង ២៥ ខេត្ត/ក្រុង តំណាងម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិ និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលប្រមាណជាង ២០០ នាក់ ហើយត្រូវបានធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារហ៊ីម៉ាវ៉ារី នៅថ្ងៃទី ២៥ មិថុនានេះ។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការជនពិការកម្ពុជា (CDPO) បានថ្លែងថា ការគ្មានការងារធ្វើរបស់ជនពិការ គឺជាក្ដីបារម្ភរបស់គ្រួសារ និងសង្គម ដោយសារកត្តាចំណេះដឹង ការអប់រំ និងជំនាញទាក់ទងបំណិនជីវិតនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ព្រោះជនពិការភាគច្រើនមិនសូវបានទៅរៀនបានខ្ពស់ ឬចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ដូចមនុស្សមិនពិការទេ។ ដូច្នេះ ពួកគាត់មិនមានសញ្ញាបត្រ ឬសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បំពេញការងារឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ឬការងាររដ្ឋទេ។
លោកបន្តថា លើសពីនេះ និយោជកភាគច្រើនក៏មិនទាន់បានជួយសម្រួលផ្ដល់ការងារសមរម្យជូនជនពិការ ឬទទួលយកពួកគាត់មកធ្វើការងារនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនដែរ ហើយកន្លែងខ្លះមិនទាន់យល់ពីការធ្វើការជាមួយជនពិការ។ ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនក៏មិនទាន់យល់ពីគោលការណ៍ច្បាប់ស្ដីពីការលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការដែរ ទាំងអស់នេះ ជាបញ្ហាកំពុងប្រឈមធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។
លោក សៅរ័ត្ន បញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្ន អង្គការជនពិការកម្ពុជា បានសហការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍនានាបានបង្កើតជាបណ្ដាញជនពិការ ដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យ ក្នុងការងាយស្រួលដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម ព្រោះមានក្រុមហ៊ុនខ្លះចង់ជួយជនពិការ ប៉ុន្ដែយើងគ្មានចំនួនជនពិការច្បាស់លាស់ ហើយអ្វីដែលជាបញ្ហាចោទខ្លាំងជាងនេះ គឺបញ្ហាធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញចូលធ្វើការក្នុងវិស័យឯកជន និងរដ្ឋ»។
លោកបន្ថែមថា សព្វថ្ងៃនេះ សមាជិកអង្គការជនពិការកម្ពុជាមានចំនួនជាង ២ ម៉ឺននាក់ នៅទូទាំងប្រទេស ដោយបានបង្កើតជាក្រុមជួយជនពិការផ្សេងៗទៀតចំនួនជិត ២ ពាន់ក្រុម ដើម្បីចុះជួយជនពិការតាមមូលដ្ឋាន ដែលកំពុងជួបការលំបាក តាមរយៈការជួយបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញចិញ្ចឹមសត្វជាលក្ខណៈគ្រួសារ និងជំនាញលក់ដូរចាប់ហួយតាមផ្ទះជាដើម។
លោក អ៊ុង សម្បត្តិ អគ្គលេខាធិការរងក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការនៃក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា បានថ្លែងថា តាមរបាយការណ៍នេះក្រសួងផែនការរកឃើញថា ជនពិការចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៤ មានចំនួន ៥៤២,០០០ នាក់ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៧ នេះ មានជិត ១ លាននាក់ ប៉ុន្ដែតួលេខចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ បានកំពុងធ្វើជំរឿនបន្តទៀត មិនទាន់ចេញលទ្ធផលនៅឡើយ។
លោកបន្តថា ក្នុងចំណោមជនពិការទាំង ៥៤២,០០០ នាក់នេះ ពួកគាត់ដែលមានអាយុ ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅ មានការងារធ្វើសមរម្យត្រឹមតែ ៣៨ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ «មូលហេតុទាំងនេះ ដោយសារជនពិការភាគច្រើនមានចំណេះដឹង និងជំនាញនៅមានកម្រិត ព្រមទាំងអង្គការ និងស្ថាប័នដែលជួយជ្រោមជ្រែងគាត់ក៏មិនសូវមានលុយ បច្ចេកទេសនៅមានកម្រិត និងនៅតាមក្រុមហ៊ុនឯកជន និងរដ្ឋ នៅបន្តមានការរើសអើងជនពិការនៅឡើយ»។
លោក អ៊ុង សម្បត្តិ បន្ថែមថា លើសពីនេះ ការលំបាករបស់ជនពិការនៅបរិបទខាងក្រៅនៅមិនទាន់បានទទួលស្គាល់ពីសមត្ថភាពរបស់ជនពិការ បើទោះគាត់ពិការ ប៉ុន្ដែគាត់អាចធ្វើការដូចអ្នកអត់ពិការដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ក្រសួងបានផ្សព្វផ្សាយពីសមត្ថភាពជនពិការ ហើយខ្ញុំបាននិយាយទៅក្រុមនិយោជកខ្លះថា សុំឲ្យមើលឃើញពីសមត្ថភាពជនពិការ កុំមើលឃើញតែពិការភាពរបស់គាត់។
បើសិនគាត់គ្មានការងារ គាត់ក៏គ្មានលុយចិញ្ចឹមជីវិតដែរ អ៊ីចឹងនេះ ជាក្ដីបារម្ភរបស់ខ្លួនគាត់ដែរ ប៉ុន្ដែដើម្បីឲ្យគាត់មានការងារធ្វើ គឺក្រសួងជំរុញឲ្យគាត់មានជំនាញ ចំណេះដឹង និងមានក្ដីអនុគ្រោះពីនិយោជកឲ្យទទួលយកគាត់ធ្វើការផង។
លោក ពេជ្រ សារឿន អាយុ ៥៤ ឆ្នាំ ជាជនពិការ និងជាអ្នកតំណាងបណ្ដាញជនពិការនៅខេត្តបាត់ដំបង ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ បានថ្លែងថា លោកអាចធ្វើការងារគ្រប់យ៉ាងបានដូចអ្នកដទៃដែរ ប៉ុន្ដែមានមនុស្សមួយចំនួនក្នុងសង្គមតែងតែរើសអើងពិការភាពរបស់លោក ដោយគិតថា លោកជាជនពិការមិនអាចធ្វើអ្វីបានទេ។
លោកបន្តថា ការគិតថាជនពិការគ្មានសមត្ថភាពនេះ គឺជាការរើសអើង បំបាក់ទឹកចិត្ត និងមិនឲ្យតម្លៃជនពិការ ផ្ទុយទៅវិញក្រុមនិយោជកទាំងនោះ គួរតែនាំគ្នាជួយលើកទឹកចិត្ត និងជួយសង្គ្រោះជនពិការ ព្រោះជនពិការក៏ចង់រស់រានមានជីវិតសមរម្យដូចអ្នកមិនពិការដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការងារសាមញ្ញៗមួយចំនួន ខ្ញុំក៏អាចធ្វើបានដូចអ្នកដទៃដែរ ប៉ុន្ដែការងារខ្លះក៏សុំឲ្យមានការជួយសម្រួលដល់ខ្ញុំដែរ ជួនកាលកន្លែងខ្លះគេអាចចូលបាន តែខ្ញុំមិនអាចចូលបាន ហើយកន្លែងខ្លះគេមិនអាចចូលទៅយកបាន តែខ្ញុំអាចចូលទៅយកក៏បានដែរ។ បើសិនក្រុមហ៊ុនយល់ពីតម្រូវការរបស់ពិការភាព ហើយគាត់ជួយសម្រួលនោះ ខ្ញុំថា ខ្ញុំនឹងអាចធ្វើការងារបានដូចអ្នកដទៃអ៊ីចឹងដែរ»៕