Berno Strootman, landschapsarchitect en Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving © GUUS SCHOONEWILLE

Vrees voor landschap: straks helemaal 'gestoffeerd' met zonnepanelen

In Nederland is geen plek voor zonneakkers, stelt Berno Strootman, Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving. Ook windmolens passen volgens hem niet in grote delen van het Nederlandse landschap, dat al zwaarder onder druk staat dan ooit tevoren.

Annemieke van Dongen 26-04-18, 05:00 Laatste update: 26-04-18, 10:06

,,We moeten daar heel voorzichtig mee zijn. Als ze er eenmaal staan, krijg je ze niet zomaar weer weg. De kwaliteit van ons landschap is afgelopen decennia sterk achteruit gegaan door intensieve landbouw, nieuwe infrastructuur en bebouwing. Vanwege de energietransitie hangen nu ingrijpende veranderingen boven de markt. Komende tijd zullen vele hectares zonnepanelen in het landschap verschijnen. Zonnepanelen zijn industriële elementen, die leiden nooit tot verbetering van het landschap. Ik vind dat we ons best moeten doen om dat te voorkomen. Zorg eerst dat alle daken worden vol gelegd.’’

Oude molens horen bij Nederland, maar de huidige turbines van 150 tot 200 meter hoog zijn van een volslagen andere orde
Berno Stootman

Op zee

Windmolens ziet de landschapsarchitect en adviseur van het kabinet het liefst op zee. Op land zouden ze volgens hem alleen geplaatst mogen worden in ‘grootschalige, rationeel verkavelde gebieden’ zoals de Zuiderzeepolders. ,,Oude molens horen bij Nederland, maar de huidige turbines van 150 tot 200 meter hoog zijn van een volslagen andere orde. Alleen in een zeer grootschalig landschap, waar je heel ver kunt kijken, kunnen windmolens een harmonieuze compositie vormen.’’

Als we het op z’n beloop laten, is ons hele landschap straks gestoffeerd met zonnepanelen
Berno Strootman

Strootman waarschuwt voor de ruimtelijke gevolgen van het hoge tempo waarin Nederland wil overgaan naar schone energie. ,,Overheden hebben het gevoel dat ze haast moeten maken om de klimaatdoelen van Parijs te halen, ondernemers springen daar op in. Gedreven door subsidies kloppen ontwikkelaars nu bij boeren aan om zonnepanelen op hun land te plaatsen. Als we dat op z’n beloop laten, is ons hele landschap straks gestoffeerd met zonnepanelen en zie je overal wel een windmolen. De bescherming van het landschap is nog niet goed geregeld. Zonnepanelen in de wei leggen is het makkelijkste maar ook het laatste wat we moeten doen.’’

Besparing

Gemeenten en andere overheden moeten volgens de Rijksadviseur eerst hun pijlen richten op energiebesparing en de aanleg van warmtenetten onder de grond. ,,Alle energie die je daarmee uitspaart, hoef je niet in het landschap op te wekken.’’