افزایش بی‌پیشینه‌ی خشونت‌ها؛ آیا ارتش امریکا دوباره به افغانستان بر می‌گردد؟

علی شیر شهیر
افزایش بی‌پیشینه‌ی خشونت‌ها؛  آیا ارتش امریکا  دوباره به افغانستان بر می‌گردد؟

هم‌زمان با افزایش خشونت‌ها در شماری از ولایت‌های افغانستان، روز گذشته، شهر کابل نیز گواه دو انفجار در منطقه‌ی دشت‌برچی بود. پلیس کابل، تأیید کرده است که در هر دو انفجار، موترهای شهری هدف ماین مقناطیسی قرار گرفته و دست‌کم ۷ غیرنظامی در این دو رویداد، کشته و ۶ غیرنظامی دیگر زخمی شده است.
به گفته‌ی پلیس کابل، در میان قربانیان این رویداد، چند زن نیز شامل است. تا اکنون مسؤولیت این حمله را فرد یا گروهی به عهده نگرفته؛ اما حکومت افغانستان، همواره طالبان را مسؤول چنین حملات پنداشته است.
از سویی هم، صبح روز گذشته -شنبه، ۲۲ جوزا-، پنج غیرنظامی توسط طالبان در ولسوالی پغمان کابل، کشته شد.
احمد ضیا ضیا، معاون سخن‌گوی وزارت امور داخله، گفته که جنگ‌جویان طالبان نخست این غیرنظامیان را که شب گذشته به یک محفل عروسی رفته بودند، هم‌راه با اعضای خانواده‌های‌شان از منطقه‌ی ارغندی ربوده و پس از آن، با ضرب گلوله کشته اند.
آمار نشان می‌دهد که در یک شبانه‌روز گذشته، دست‌کم ۶۵ نیروی امنیتی و غیرنظامی در افغانستان در حملات گروه طالبان و دیگر رویدادهای امنیتی، جان باخته است. در حال حاضر، نبرد میان نیروهای امنیتی و طالبان در بیش‌تر از ده ولایت افغانستان ادامه دارد.
بادغیس، غور، بلخ، تخار، سرپل، زابل، هرات، غزنی، کندز، کندهار، بغلان و لوگر از جمله ولایت‌هایی است که در یک شبانه‌روز گذشته، شاهد درگیری‌های مسلحانه میان نیروهای امنیتی و طالبان بوده است.
با این حال، وزارت دفاع ملی افغانستان، می‌گوید که در یک شبانه‌روز گذشته، ۱۵۲ طالب در عملیات‌ها و رویارویی ارتش افغانستان در ولایت‌های مختلف، کشته شده و ۷۴ تن دیگر زخمی شده است.
این وزارت، در اعلامیه‌ای گفته است: «در ۲۴ ساعت گذشته، در درگیری‌ها و حملات متقابل نیروهای دفاعی و امنیتی، ۱۵۲ طالب کشته، ۷۴ تن زخمی و مقدار زیاد سلاح و مهمات‌شان تخریب شده است.»
تقلا برای سقوط ولسوالی‌های بیش‌تر
پس از آغاز روند خروج نیروهای خارجی از افغانستان، خشونت‌ها در این کشور افزایش یافته و طالبان، مدعی اند که در یک ماه گذشته، توانسته ‌اند کنترل‌ چندین ولسوالی را به دست بگیرند. وزارت دفاع افغانستان، می‌گوید که از برخی از این ولسوالی‌ها عقب‌نشینی تکتیکی کرده‌ است.
در همین حال، وزارت امور مهاجران افغانستان، می‌گوید که حدود شش هزار خانواده در یک ماه اخیر به دلیل این جنگ‌ها از ولایات مختلف بی‌جا شده ‌اند. این وزارت در حال حاضر با نهادهای هم‌کار در حال کمک‌رسانی به آورگان داخلی است.
با این حال، خبرهای ضدونقیضی وجود دارد که گروه طالبان در یک شبانه‌روز گذشته، دست‌کم سه ولسولی را در ولایت‌های بلخ، تخار و غور در کنترل گرفته اند.
نمایندگان ولایت غور در مجلس نمایندگان، می‌گویند که ولسوالی تولک این ولایت، به دست جنگ‌جویان طالب سقوط کرده است.
فاطمه کوهستانی، نماینده‌ی مردم غور در مجلس نمایندگان، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که ولسوالی تولک این ولایت، جمعه‌شب -۲۱ جوزا-، به کنترل جنگ‌جویان طالب آمده است.
به گفته‌ی او، در جریان حمله‌ی جنگ‌جویان طالب بر ولسوالی تولک، بیش‌تر از ۲۵ نفر کشته و ۳۰ نفر دیگر زخم برداشته است. خانم کوهستانی، می‌گوید که کشته‌شدگان، شامل غیرنظامیان، نیروهای خیزش مردمی و نیروهای امنیتی اند.
او با انتقاد از حکومت، گفته است که در ولسوالی تولک، تنها یک پاس‌گاه امنیتی در کنترل نیروهای امنیتی است و اگر نیروهای کمکی به این ولسوالی اعزام نشود، احتمال سقوط این پاس‌گاه نیز وجود دارد.
به گفته‌ی نمایندگان ولایت غور، درگیری در ولسوالی‌های چهارسده، دولت‌یار، دولینه و لعل‌وسرجنگل این ولایت نیز جریان دارد و اگر وزارت دفاع، بی‌توجهی کند، سقوط این ولسوالی‌ها نیز در آینده‌ی نزدیک، بعید نخواهد بود.
از سویی هم، برخی منابع محلی در ولایت بلخ، می‌گویند که ولسوالی زارع این ولایت، به دست جنگ‌جویان طالب ‏سقوط نکرده است‎.‎ سیدعبدالله مسرور، عضو شورای ولایتی بلخ، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که از چند روز به ‏این طرف، درگیری میان نیروهای دفاعی و امنیتی و جنگ‌جویان طالب در ولسوالی زارع جریان ‏دارد‎.‎
به گفته‌ی او، جمعه‌شب -۲۱ جوزا-، تنها یک پاس‌گاه ارتش در اطراف ولسوالی زارع به دست ‏جنگ‌جویان طالب افتاده است‎.‎
این در حالی است که ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی گروه طالبان، گفته است که جنگ‌جویان این ‏گروه، صبح روز شنبه -۲۲ جوزا-، ساختمان‌های ولسوالی و فرماندهی پلیس ولسوالی زارع را در ‏کنترل خود در آورده اند‎.‎
از سوی دیگر، قول اردوی ۲۰۹ شاهین، اعلام کرده است که بر اساس فیصله‌ی شورای نظامی ‏ولایت بلخ، اداره‌ی ولسوالی زارع این ولایت، در مربوطات روستاهای تاشلکین و اومکی که به ‏نزدیکی ولسوالی کشنده واقع است، نقل مکان کرده است‎.‎
این قول اردو، گفته است که به دلیل غیرفعال‌بودن نیروهای دفاعی و امنیتی در این ولسوالی، ‏مشکلات امنیتی، زمان‌گیربودن رسیدن اکمالات، جلوگیری از تلفات و مؤثریت فعالیت‌های ‏نیروهای دفاعی و امنیتی، موقعیت اداره‌ی ولسوالی زارع تغییر کرده است‎.‎
با این حال، وزارت دفاع ملی افغانستان، گفته است که جمعه‌شب -۲۱ جوزا-، در نتیجه‌ی عملیات پاک‌سازی نیروهای دفاعی و امنیتی افغانسان در ولسوالی‌های بلخ، چمتال و دولت‌آباد این ولایت، ۴۷ طالب به شمول یک فرمانده برجسته‌ی آن‌ها کشته شده است.
این وزارت در خبرنامه‌‌ای، گفته است: «۱۸ عضو قطعه‌ی سرخ طالبان به شمول ملا دلاور مشهور به دلاور، قمندانان قطعه‌ی لایزری آنان کشته و ۲۹ تن دیگرشان زخمی شدند.»
روز گذشته نیز شهر مزارشریف این ولایت، گواه انفجاری بود. عادل‌شاه عادل، سخن‌گوی پلیس بلخ، می‌گوید که این انفجار پیش از چاشت روز شنبه -۲۲ جوزا- در ناحیه ششم شهر مزارشریف رخ داده است. به گفته‎‌ی آقای عادل، این انفجار که ناشی از ماین مقناطیسی جاسازی‌ده در یک بایسکل بوده است، جان یک غیرنظامی را گرفته و سه تن دیگر را زخمی کرده است.
از سویی هم، مقام‌های محلی در بادغیس، تأیید می‌کنند که یک قرارگاه استراتژیک نظامیان دولتی در ولسوالی مقر این ولایت، در محاصره‌ی شدید جنگ‌جویان گروه طالبان قرار دارد.
حسام‌الدین شمس، والی بادغیس، گفته است که طالبان این قرارگاه را در منطقه‌ی «سنگ‌آتش» ولسوالی مقر از از روز جمعه -۲۱ جوزا- به این طرف، محاصره کرده ‌اند. این قرارگاه در فاصله‌ی ۴۵کیلومتری شهر قلعه‌‌ی نو، مرکز بادغیس، موقعیت دارد. به گفته‌ی مقام‌های محلی، در حال حاضر ارتباط مخابراتی با این قرارگاه قطع شده است.
تخار و سرپل از ولایت‌های دیگری است که در یک شبانه‌روز گذشته گواه نبردهای سنگین میان گروه طالبان و نیروهای امنیتی افغانستان بوده است.
هم‌زمان با سقوط ولسوالی اشکمش ولایت تخار به دست طالبان، صدها خانواده مجبور شده ‌اند به دلیل جنگ و درگیری، محلات اصلی‌شان را ترک کنند.
به گفته‌ی مقام‌های محلی و باشندگان محل، جنگ‌جویان طالبان جمعه‌شب -۲۱ جوزا- ولسوالی اشکمش ولایت تخار در شمال افغانستان را به کنترل گرفتند و حملات‌شان را به منظور گرفتن کنترل ولسوالی بنگی این ولایت، آغاز کرده ‌اند.
اعظم افضلی، دبیر شورای ولایتی تخار، گفته است که طالبان کنترل پاس‌گاه «سیاه‌آب» در ولسوالی بنگی را نیز به دست گرفته‌ اند.
ذبیح‌الله قاری‌زاده، ولسوال بنگی، از خط نخست جنگ به بی‌بی‌سی گفته است: «برای مقابله با طالبان از نهادهای مسؤول، کمک خواسته شده است. به گفته‌ی مقامات محلی ده‌ها خانواده به شهر تالقان پناه آورده‌ اند و برخی از خانواده‌ها نیز به روستاهای امن‌ دیگر این ولایت، رفته ‌اند.»
وزارت دفاع افغانستان در مورد سقوط ولسوالی اشکمش توضیحی نداده؛ اما گفته که روز گذشته در یک حمله‌ی هوایی بر گردهم‌آیی طالبان در این ولسوالی، هشت عضو آن‌ها را کشته است.
احتمال برگشت دوباره‌ی نیروهای خارجی
هم‌زمان با افزایش خشونت‌ها در افغانستان و فعالیت گروه طالبان در این کشور، مقام‌های امریکایی از برگشت دوباره‌ی القاعده ابراز نگرانی کرده و گفته اند که آن‌ها برای برگشت احتمالی به افغانستان، آمادگی می‌گیرند.
رونالد مولتری، معاون وزارت دفاع در بخش استخبارات و امنیت، گفته است که این کشور، بار دیگر ‏برای بازگشت به افغانستان آمادگی می‌گیرد‎.‎
آقای مولتری، روز جمعه -۲۱ جوزا- در نشستی در پارلمان ایالات متحده، تأیید کرده که احتمال ‏بازگشت سربازان امریکایی به افغانستان، وجود دارد‎.‎ او، گفته است که کار روی گردآوری اطلاعات در باره‌ی ۲۰ سال عملیات نظامی در افغانستان، جریان ‏دارد تا برای موارد مهم آماده نگه ‌داشته شود‎.‎
از سویی هم، مایک والتس، نماینده‌ی پارلمان ایالات متحده، در این نشست، در باره‌ی بازگشت ‏دوباره به افغانستان، گفت: «احتمال بسیار زیادی وجود دارد که امریکا مجبور به بازگشت به ‏افغانستان شود؛ زیرا ممکن است هم‌زمان با پیش‌روی طالبان، شبکه‌ی القاعده دوباره ظاهر شود و ‏ایالات متحده را تهدید کند.»‏
این در حالی است که روند خروج سربازان امریکایی از افغانستان، در اول ماه می سال روان ‏میلادی آغاز شد و قرار است تا یازدهم سپتمبر همین سال، به پایان برسد‎.‎
بر اساس آمار ارایه‌شده از سوی ستاد فرماندهی مرکزی امریکا -سنتکام-، تا اکنون حدود ۵۰ درصد ‏سربازان امریکایی از افغانستان خارج شده اند‎.‎
گروه طالبان در واکنش این تصمیم امریکا، در یک اعلامیه‌ای، گفته اند که حضور نیروهای خارجی در افغانستان زیر هر نام و هر کشوری که باشد، برای «افغان‌ها» قابل قبول نیست. این گروه، گفته که اگر کسی «مرتکب» چنین «اشتباهی» شود، طالبان به آن‌ها به دید «اشغال‌گر» دیده و آن‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند.
مقام‌های امریکایی، در حالی از برگشت احتمالی‌شان به افغانستان حرف می‌زنند که پیش از این، مقام‌های امنیتی افغانستان، از برگشت دوباره‌ی القاعده در افغانستان هشدار داده بودند.
ضیا سراج، رییس عمومی امنیت ملی افغانستان، دو هفته پیش، گفته بود که القاعده با طالبان روابط فراتر از ایدیوژیک برقرار کرده و «تغییرات اخیر» در اوضاع افغانستان، سبب شده که رهبران این گروه -که قبلا در اطراف افغانستان پنهان شده بودند- روی صحنه بیایند.