نصف جهان: معماری اجتماعی اصفهان صفوی

معماری اجتماعی، رویکردی نظری است که شهر را همچون متنی دربرمی‌گیرد. «نماشهر» روایت مردمی است که دربارة خود می‌گویند. فضای ایجادشده بازتاب نظام اجتماعی و روش‌هایی است که این نظامات اجتماعی به واسطة آنها بیان، بازتولید و تجربه می‌شوند. عصر معماری بازنمود اصفهان صفوی، میدان نقش جهان است. شاه، عمارت‌های عالی شهر را پیرامون این میدان مرکزی برپا کرد. میدان نقش جهان به مانند حیاط مسجد یا میدان مرکزی محلات مجاور، کانون مرکز فعالیت‌ها و نهادهای شهر بوده است. این میدان، فضا و زمان را در هم آمیخت، و پادشاه را در حکم خالق برتر فضاهای شهری و سرآمد فعالیت‌هایی که معرف زمان شهری بود، به منصة ظهور گذاشت. به دلیل مرکزیت میدان نقش جهان، نویسندة این کتاب نیز تحلیل و تفسیر خود بر معماری اجتماعی اصفهان را در باب این میدان قرار داده است. وی پس از معرفی مختصر اصفهان دورة صفوی ارتباط میان میدان قدیم و میدان جدید را پس از پیدایی پایتخت حکومتی بیان می‌کند. او در کتاب، میدان‌ها را چون خط راهنمای دوگانه‌ای در نظر دارد که به سامان‌بخشی و جهت‌دهی بناهای نیمة شمالی و جنوبی شهر می‌پردازند. بخشی از کتاب نیز به دولتخانه، عمارت‌های اعیانی ایران، باغ‌ها، بازار، کاروانسراها، مساجد، مدارس و امامزاده‌ها اختصاص دارد. هم‌چنین نگارنده می‌کوشد علاوه بر نمایش چگونگی پراکندگی این نماها در نماشهر، به شکل‌گیری نهادهای تجدید بنا شده در میان بافت اجتماعی نیز اشاره ‌کند.