‘Slaaptekort werknemers kost Nederlandse bedrijven 12,4 miljard euro per jaar’
Nu de wintertijd ingaat, mogen we een uurtje langer slapen. Grote kans dat we het nodig hebben. Slaapgebrek onder werknemers is een onderschatte kostenpost voor bedrijven, zegt slaapexpert Floris Wouterson. Te weinig slaap vermindert de productiviteit, waardoor het Nederlandse bedrijfsleven 12,4 miljard euro per jaar misloopt.
Wouterson is slaapcoach en auteur van het boek SuperSlapen. Hij doet al 16 jaar onderzoek naar slaaptekort en de gevolgen voor de samenleving. Zijn conclusie: velen onder ons slapen simpelweg te weinig. ,,Een volwassene van 24 jaar en ouder heeft tussen de zeven en negen uur slaap nodig per nacht. Maar 24 procent van de werkenden haalt tussen de zes en zeven uur. Nog eens negen procent slaapt zelfs minder dan zes uur.’’
Slaap is essentieel voor onze hersenen om een grote onderhoudsbeurt te ondergaan. ,,Slaap je te weinig, dan kan het brein die noodzakelijke processen niet doorlopen.’’ Slaap inhalen kan niet. ,,Een nachtje slecht slapen is niet zo’n probleem, maar gaat het om langere tijd, dan heb je wel drie goede nachten nodig voor het lichaam hersteld is. Een middagdutje doen of uitslapen maakt geen verschil.’’
Slaap je te weinig, dan kan het brein die noodzakelijke processen niet doorlopen
136 euro per dag
Slaapgebrek is een even grote als onderschatte kostenpost voor het bedrijfsleven, stelt Wouterson. ,,Werknemers die te weinig slapen zijn veel minder productief en maken fouten.’’ Nederlandse bedrijven verliezen er wel 12,4 miljard per jaar door, heeft hij berekend. ,,Als je uitgaat van 8,3 miljoen werkende Nederlanders, en het effect van slaaptekort doorrekent met het gemiddelde dagloon, dan verliezen werkgevers per werknemer met slaapgebrek 136 euro per dag door extra afwezigheid.’’
En dat is nog een conservatieve schatting, benadrukt Wouterson. Er zijn namelijk factoren die niet mee kunnen worden genomen in de berekening, zoals de invloed van een veeleisende werkomgeving of stressvol privéleven op de nachtrust. ,,Iemand kan ook nog slaapgebrek hebben door medische oorzaken. Pijn door een sportblessure of letsel na een ongeluk kan iemand uit de slaap houden.’’
Maar bedrijven overtuigen van het belang van een goede nachtrust voor hun werknemers, blijkt lastig. ,,In HR-kringen zie je dat het besef nu langzaam doordringt, maar er is nog een lange weg te gaan.’’ Om het effect van slaaptekort beter zichtbaar te maken, heeft Wouterson een online hulpmiddel ontwikkeld, de Slaaptekort Calculator. Hiermee kunnen bedrijven snel berekenen hoe groot het effect van slaaptekort op hun organisatie is.
Subtiele voortekenen
Slapen doen werknemers thuis. Is het dan niet hun eigen verantwoordelijkheid om op tijd naar bed te gaan? ,,Zij moeten doen wat ze kunnen, maar als de invloed van slaaptekort op de bedrijfsresultaten zo groot zijn, zou ik als leidinggevende willen doen wat ik kan om mijn personeel daarbij te helpen. Als je als werkgever de indruk hebt dat iemand slecht slaapt, is het minste wat je kan doen het gesprek aanknopen.’’
Als je als werkgever de indruk hebt dat iemand slecht slaapt, is het minste wat je kan doen het gesprek aanknopen
Een slaaptekort is volgens Wouterson al te zien in subtiele voortekenen. Als je ’s ochtends de ogen opent en dan al moe bent, is dat een teken aan de wand. ,,Je kan ook merken dat je vergeetachtig bent, bijvoorbeeld niet op dat ene woord kan komen. Dat geeft aan dat het niet helemaal lekker loopt in je hersenpan.’’ Slaapgebrek kan ook leiden tot een verminderd concentratievermogen en mentale afwezigheid. ,,Die mensen staren vaak maar een beetje voor zich uit. Ze zijn fysiek wel aanwezig op hun werkplek, maar er komt niet veel uit hun handen.’’
Stoer
En die ene collega dan die tot diep in nacht Netflix kijkt, maar zegt ‘nu eenmaal weinig slaap nodig te hebben’? ,,Mensen denken veel minder slaap nodig te hebben dan in werkelijkheid het geval is. Waarschijnlijk heeft diegene wel een slaaptekort, maar wil hij het voor zichzelf niet toegeven.’’ Niet slapen is stoer, ziet Wouterson. ,,Wereldleiders en beroemdheden scheppen erover op, maar ik geloof het niet. Er zijn wel mensen die door een genetisch afwijking echt minder slaap nodig hebben, maar dat zijn er maar heel weinig.’’
Is Tesla-CEO Elon Musk zo iemand? Hij heeft een uiterst succesvol bedrijf opgericht met maar een paar uurtjes slaap per nacht, stelt hij zelf. ,,Musk is een goed voorbeeld van de invloed van extreem slaapgebrek. Dan vertonen we vaak onethisch gedrag. We houden geen rekening meer met anderen en handelen impulsief. Als Musk vreemde dingen uitspookt, als het aankondigen dat hij bedrijf van de beurs zal halen, dan noemen we dat excentriek, maar bekijk het eens zo: als hij wel genoeg uren zou slapen, zou hij zich dan net zo gedragen? Waarschijnlijk niet.’’
Elon Musk is een goed voorbeeld van de invloed van extreem slaapgebrek. Dan vertonen we vaak onethisch gedrag.
Een slaapgebrek kan grotere gevolgen hebben dan productiviteitsverlies of irrationeel gedrag. ,,Als we te weinig slapen, vermindert ons beslissingsvermogen. Niet handig als je werkt in een gevaarlijke omgeving. Politici slapen soms ook bijna niet – tot diep in de nacht moeten ze vergaderen over allerlei zaken – maar ze beslissen wel over zaken die ons allemaal aangaan.’’
Wintertijd
Met het intreden van de wintertijd mogen we blij zijn. ,,Dat sluit beter aan op het bioritme van ons lichaam. Hier voelen we ons het prettigst bij. Wat mij betreft mogen ze de zomertijd wel afschaffen. Dat heen en weer springen is niet goed voor ons slaappatroon.’’ Dat ene uurtje dat we morgen opschuiven in ons slaap en waakritme kan ons flink desoriënteren. ,,Als je de kans hebt, kijk dan of je de tijden dat je gaat slapen en opstaat telkens een stukje kan verschuiven tot ze gelijk lopen met de wintertijd. Dan is de overgang voor je lichaam minder groot.’’
Als je de kans hebt, kijk dan of je de tijden dat je gaat slapen en opstaat telkens een stukje kan verschuiven tot ze gelijk lopen met de wintertijd
Zijn er middeltjes die je helpen beter te slapen? ,,Stoffen als magnesium en vitamine C, die te vinden zijn in onze voeding, helpen onze nachtrust.’’ Kijk echter uit met slaappillen met melatonine, waarschuwt Wouterson. ,,Melatonine is een hormoon dat helpt onze slaap reguleren. Uit klinisch onderzoek blijkt dat van de gevallen baat heeft bij de werking van melatonine en dit is dan ook nog een hele specifieke groep: personen ouder dan 55 jaar. Inname is effectief voor hen. Heb je dat tekort echter niet, dan kun je hoogstens een placebo-effect ervaren.’’
Hormoonspiegel
Ook al is melatonine een lichaamseigen stof, het extra innemen is niet zo onschuldig als het lijkt. ,,Je kan het gewoon bij de drogist krijgen, maar dat is eigenlijk onbegrijpelijk. Neem je melatonine namelijk in terwijl je het niet nodig hebt, dan schop je je hormoonspiegel uit evenwicht.’’ Als het lichaam die overvloed detecteert, wordt de eigen productie van het hormoon verminderd. ,,Dan word je op een gegeven moment afhankelijk van die pillen. Mijn advies: niet aan beginnen.’’
Het beste middel tegen een slaaptekort is eenvoudig: meet jezelf een goed slaappatroon aan. ,,Regelmaat is het belangrijkst. Zorg dat je iedere dag ongeveer op dezelfde tijdstippen gaat slapen en opstaat, ook in het weekend. Uitslapen in het weekend haalt je uit je ritme, waardoor het op maandag weer moeilijk is om vroeg op te staan.’’
Bekijk ook: Chronobioloog Marijke Gordijn legt uit wat het effect is van zomer- en wintertijd op ons lichaam.
Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Onbekende genitale huidziekte zorgt voor pijn bij seks en altijd jeuk: ‘Niet onderzocht kan kanker ontstaan’
-
PREMIUM
Hidde (40) vond baan als fietsenmaker niet uitdagend genoeg, zijn carrièreswitch bleek een gouden greep
Hidde van Veldhuizen (40) werkte bij een fietsengroothandel, maar vond die baan niet uitdagend genoeg. Na een gezellig avondje in het casino wist hij: dít is mijn ding. Het bleek inderdaad een gouden greep, want sinds deze week mag hij zich de beste croupier van Nederland noemen. Een prestigieuze titel in zijn vakgebied.Haarlem, Scheveningen -
PREMIUM
Dit bedrijf steekt de draak met diversiteit: ‘Eindelijk een blonde jongen in het team!’
Diversiteit, het is en blijft een gevoelig vraagstuk bij de meeste bedrijven. OPUS Recruitment uit Waddinxveen steekt er de draak mee. Het bedrijf, dat overwegend personeel heeft met een migratieachtergrond, verwelkomt hun nieuwe collega online met humor. ‘Eindelijk diversiteit in ons team! Een blonde jongen met blauwe ogen.’Waddinxveen -
PREMIUM
Kosten voor tripje naar het vliegveld kunnen flink oplopen: zo maak je de slimste keuze
Met het kopen van een vliegticket ben je er meestal nog niet. Naar het vliegveld toe reizen kan ook aardig in de papieren lopen. Houd daar vast rekening mee voordat je boekt. Wat zijn de mogelijkheden? -
video
Met deze 11 (verrassende) tips ga je aangenaam de wintertijd in
Wintertijd, we zitten er in ieder geval nog een paar jaar aan vast. Pas in 2021 is het waarschijnlijk dat er wat verandert. Tot die tijd moeten we ons door deze drempel in het jaar heen slaan. Hier 11 tips die een succesvolle overgang dit weekend naar de donkere maanden bespoedigen.
-
PREMIUM
‘Geheime’ camera bij zorgpersoneel roept vraagtekens op: ‘In grote beroepsgroep zitten ook rotte appels’
Den Haag -
-
-
PREMIUM
Neppe Adidas-sneakers gekocht? ‘Je ziet het er niet aan af, maar er zit een foute wereld achter’
Nepsneakers of een fake designertas: veel (vooral) jonge Nederlanders bestellen ze online bij de vleet. Dat de producten in beslag genomen kunnen worden door de douane, is een ingecalculeerd risico. Maar er schuilen meer gevaren achter. Hoe koosjer is deze business eigenlijk? En hoe herken je namaakartikelen? -
‘Schaf wintertijd af en verzet klok half uur’
Verzet de klok een half uur in plaats van de zomer- en wintertijd. Daarvoor pleit Weeronline. Een tijdsverschil van een half uur verzacht de nadelen en heeft zowel in de zomer als winter grote voordelen, vindt het weerbureau. Zo is het in de winter minder glad in de avondspits, valt het heetste moment van de dag in de zomer eerder en wordt het niet te vroeg licht.
-
PREMIUMSalaris
Anja (29) is software engineer: ‘Als een ander bedrijf met een mooi aanbod komt dan zeg ik geen nee’
-
PREMIUMSalaris
Roy verdient 3000 euro netto: ‘Mijn collega kreeg salarisverhoging, omdat ik die ook kreeg’
Roy (33) werkt als opzichter vastgoed bij een wooncorporatie. Hij werkt nauw samen met de projectleider en houdt zich bezig met alles wat komt kijken bij grote onderhoudsprojecten, van afspraken met aannemers tot aan opleveringen en problemen met bewoners. -
-
108
Goede Vrijdag is officiële feestdag, toch moeten veel mensen werken: ‘We zijn geen koploper in vrije dagen’