∆ΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
HERAKLION MUNICIPAL ART GALLERY
Τα εν οίκω… εν δήµω Ιστορίες ζωγραφικής
From private... to public Stories on painting
∆ΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
HERAKLION MUNICIPAL ART GALLERY
Τα εν οίκω… εν δήμω Ιστορίες ζωγραφικής
From private... to public Stories on painting Επιμέλεια | Editor Λουίζα Καραπιδάκη | Louisa Karapidaki
GREETINGS BY THE MAYOR OF HERAKLION
Undeniably, one of the treasures of the Municipality of Heraklion is its artwork collection. Works by important artists, mostly of the 19th and 20th centuries, shed light on the evolution of artistic creation in our country. A special mention must be reserved for our fellow Cretan artists, whose works deserve to be seen next to those by Fassianos, Tsarouchis, Moralis and others. From the very beginning of our term, we said that our land’s millennia-old tradition and history compel us to place special emphasis on cultural actions. The creation of the Municipal Art Gallery is one of those actions and to this end we have taken all necessary steps without hesitation. We managed to reach an agreement with the Ministry of Culture regarding the concession of the Kothris - Liopyrakis Mansion and we have already signed an agreement, with the support of the Region of Crete, for the commission of a study for its renovation. In addition, we managed to bring together all the artworks owned by the Municipality and to document and digitise them in collaboration with the Foundation for Research & Technology – Hellas (FORTH). At present, they are ready to enter the conservation stage, which, hopefully, will begin shortly. Thus, we will soon deliver to the citizens of Heraklion, as well as to everybody else, an art gallery worthy of its past. As Mayor of Heraklion, I owe a special thanks to the tireless staff of the Municipality, who spares no effort to achieve the best possible outcome. Vassilis Lambrinos Mayor of Heraklion Heraklion, November 2021
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ
Ένας από τους θησαυρούς που διαθέτει ο Δήμος Ηρακλείου είναι αναμφισβήτητα η συλλογή έργων τέχνης. Έργα σημαντικών δημιουργών, κυρίως του 19ου και του 20ού αιώνα, διαγράφουν ως σύνολο και με συνέπεια την πορεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας της χώρας μας. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε να κάνουμε στους συντοπίτες μας καλλιτέχνες, τα έργα των οποίων επάξια στέκονται δίπλα σε έργα του Φασιανού, του Τσαρούχη, του Μόραλη και άλλων. Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τον Δήμο δηλώσαμε πως η μακρά παράδοση και η ιστορία του τόπου μάς επιβάλλει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στις δράσεις πολιτισμού. Μέσα στα πλαίσια αυτού του οραματισμού εντάσσεται και η δημιουργία Δημοτικής Πινακοθήκης. Βήμα-βήμα προχωρούμε σταθερά και χωρίς ολιγωρίες. Καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την παραχώρηση του Μεγάρου Κοθρή-Λιοπυράκη από το Υπουργείο Πολιτισμού και ήδη, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, υπογράψαμε τη σύμβαση για την ανάθεση μελέτης της συντήρησής του. Παράλληλα, όλα αυτά τα χρόνια συγκεντρώσαμε τα έργα τέχνης του Δήμου, τα τεκμηριώσαμε και σε συνεργασία με το Ι.Τ.Ε. τα ψηφιοποιήσαμε. Σήμερα είναι έτοιμα να ενταχθούν σε διαδικασία συντήρησης, πράγμα που ελπίζουμε ότι δεν θα καθυστερήσει. Έτσι, θα είμαστε σε θέση να παραδώσουμε στο κοινό της πόλης μας και όχι μόνον μια πινακοθήκη αντάξια του παρελθόντος της. Ως Δήμαρχος Ηρακλείου, οφείλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τους άοκνους εργάτες του Δήμου, οι οποίοι δεν φείδονται κόπων για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος. Βασίλης Λαμπρινός Δήμαρχος Ηρακλείου Ηράκλειο, Νοέμβριος 2021
FOREWORD BY THE HERAKLION MUNICIPALITY DEPUTY MAYORESS FOR CULTURE In search of lost time or a story with a happy ending.
… It’s as though returning home from some foreign country you happen to open an old trunk that’s been locked up a long time… George Seferis, Sensual Elpenor The verses of the great poet accurately describe the emotions of all of us in the department of Culture of Heraklion Municipality when we started working on the artworks of the collection of the Heraklion Municipality Art Gallery. Whether without identity and consigned to oblivion in storage areas or full of strange ornaments [stickers, pinned notes, photos etc.] in the workplaces of various municipal services, they were urgently searching of lost time. A time lost for decades. Today, after having been digitised in collaboration with the Foundation for Research & Technology – Hellas (FORTH) as well as included in an inventory and documented by art historian Mrs. Denise - Chloe Alevizou, all works have been uploaded to our YouTube account heraklionartgallery. Clearly this is not enough. The city of Heraklion, as well as everybody else, is entitled to know more about the extraordinary wealth of the collection. Heraklion was the birthplace of Doménikos Theotokόpoulos (El Greco) and the hub of the Cretan school of iconography. It is also a city of many significant contemporary visual artists and thus, it has the moral duty to respect its long tradition in letters and arts. At the end of our journey, the renovated Kothris - Liopyrakis Mansion will be there, ready to house the Heraklion Municipal Art Gallery. With this in mind, we decided to publish a series of albums under the general title From private… to public which would present all the artworks of the collection to the general public. With the collaboration of art historian Mrs. Louisa Karapidaki, all works have been divided into thematic sections (one per volume) and each one of them is presented with its documentation. In this way, the artworks of the collection will break their silence and engage in a dialogue with the public. This second volume, entitled Stories on painting through the collections of the Heraklion Municipal Art Gallery, is a visual tour which starts in the nineteenth century and ends in the twentieth. Important painters, such as Fassianos, Tsarouchis, Takis Sideris, Spyros Vassiliou, fellow Cretan Thomas Fanourakis and many others, will guide us through their art, which, apart from being a sight to behold, summarises the evolution of painting in Greece. We owe thanks to all those whose work was vital to the success of this endeavour. Especially to the Mayor of Heraklion Mr. Vassilis Lambrinos for his support, to the tireless Mrs. Marianna Gialiti, to the entire team of Heraklion Municipality Directorate of Culture and to the editor of this volume Mrs. Louisa Karapidaki. Aristea T. Plevri Heraklion Municipality Deputy Mayoress for Culture
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, ή μια ιστορία με καλό τέλος.
«…Όπως όταν γυρίζεις απ’ τα ξένα και τύχει ν΄ανοίξεις παλιά κασέλα κλειδωμένη από καιρό…» Γιώργος Σεφέρης, Ο Ηδονικός Ελπήνωρ Ετούτοι οι στίχοι του μεγάλου ποιητή με ακρίβεια περιγράφουν τη συγκίνηση που νοιώσαμε στην αντιδημαρχία Πολιτισμού, όταν ξεκινήσαμε να ασχολούμαστε με τα έργα τέχνης της συλλογής του Δήμου Ηρακλείου. Ορφανά, χωρίς ταυτότητα, φιμωμένα στις αποθήκες ή, φλύαρα, στα γραφεία των υπηρεσιών, από τα ξόμπλια που είχαν πάνω τους [αυτοκόλλητα, καρφίτσες με σημειώσεις και φωτογραφίες κ.ά.] αναζητούσαν επιτακτικά τον χαμένο χρόνο. Έναν χρόνο χαμένο για δεκαετίες. Σήμερα, μετά την ψηφιοποίησή τους σε συνεργασία με το Ι.Τ.Ε, την τεκμηρίωση και την καταγραφή τους από την ιστορικό τέχνης κυρία Ντενίζ - Χλόη Αλεβίζου, το σύνολο των έργων έχει αναρτηθεί στη σελίδα heraklionartgallery στο YouTube. Προφανώς αυτό δεν αρκεί. Το Ηράκλειο, και όχι μόνον, δικαιούται να γνωρίσει τον αξιόλογο πλούτο που διαθέτει η συλλογή του Δήμου. Η πόλη που γέννησε τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, την περίφημη Κρητική σχολή αγιογραφίας, η πόλη με τους τόσους αξιόλογους σύγχρονους εικαστικούς καλλιτέχνες, οφείλει να σεβαστεί τη μακρά παράδοση που έχει στα γράμματα και τις τέχνες. Στο τέλος της διαδρομής θα μας περιμένει αναπαλαιωμένο το Μέγαρο Κοθρή - Λιοπυράκη, που θα φιλοξενήσει τη Δημοτική Πινακοθήκη. Με αυτήν τη συλλογιστική, αποφασίσαμε την έκδοση μιας σειράς λευκωμάτων υπό τον τίτλο «Τα εν οίκω... εν δήμω», η οποία θα παρουσιάσει το σύνολο των έργων στο ευρύ κοινό. Με τη συνεργασία της ιστορικού τέχνης κυρίας Λουίζας Καραπιδάκη, τα έργα έχουν κατανεμηθεί σε θεματικές ανά τόμο ενότητες και παρουσιάζονται κάθε ένα με την τεκμηρίωσή του. Με αυτόν τον τρόπο, τα έργα τέχνης της συλλογής του Δήμου θα σπάσουν τη σιωπή τους και θα συνομιλήσουν με το κοινό. Πολυσυλλεκτικός ο δεύτερος τόμος της συλλογής με τίτλο Ιστορίες ζωγραφικής στη Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου, επιχειρεί μια εικαστική περιήγηση με αφετηρία τον δέκατο ένατο αιώνα και κατάληξη στον εικοστό. Σημαντικοί ζωγράφοι, όπως ο Φασιανός, ο Τσαρούχης, ο Τάκης Σιδέρης, ο Σπύρος Βασιλείου, αλλά και «δικοί μας», όπως ο Φανουράκης και πολλοί άλλοι, θα μας οδηγήσουν με τα έργα τους σε έναν περίπατο, ο οποίος εκτός από χάρμα οφθαλμών αποτελεί και μια ιστορία της εξέλιξης της ζωγραφικής στην Ελλάδα. Ευχαριστίες οφείλουμε σε όλους εκείνους που εργάστηκαν για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας. Ιδιαίτερα στον Δήμαρχο Ηρακλείου Βασίλη Λαμπρινό για τη στήριξή του, στην αενάως ακούραστη κυρία Μαριάννα Γιαλύτη, στους υπαλλήλους της διεύθυνσης πολιτισμού του Δήμου Ηρακλείου και στην κυρία Λουίζα Καραπιδάκη για την επιμέλεια. Αριστέα Τ. Πλεύρη Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Ηρακλείου
Municipality of Heraklion Department of Culture, Volunteering and Monuments Art Collection of the Heraklion Municipal Art Gallery Mayor of Heraklion Vassilis Lambrinos Deputy Mayoress for Culture Aristea T. Plevri General Editing - Issue Coordination Project Manager of the Heraklion Municipal Art Gallery Marianna Gialyti The Heraklion Municipal Art Gallery features important works of the visual arts (painting, icon, engraving, sculpture, photography, and mosaic making). Thus, the final selection for this edition was a painstaking task. In the end, and after extensive research, we decided to create three thematic volumes (Stories on Painting, Stories on Engraving and Stories of the Great Castle) under the general title From private... to public. Artwork selection and texts: Louisa Karapidaki, Art Historian, Head of the Museum Collection of Folklore Objects, Hellenic Folklore Research Centre, Academy of Athens. Copy editor for the Greek language: Georgia Micha Translation and proofreading of English texts: Dimitris Vitiniotis Publication 2021: CLOUDPRINT - Athens ISBN: 978-618-85881-1-0 © From private… to public - Stories on painting Art Collection - Heraklion Municipal Art Gallery The present edition was created and printed by Cloudprint for the Municipality of Heraklion in 1000 copies. Reprinting, in whole or in part, is forbidden pursuant to law “On intellectual property rights”. The Municipality of Heraklion holds the intellectual property rights for the present book. www.heraklionartgallery.gr www.heraklionartgallery.eu www.facebook.com/HeraklionArtGallery.gr www.instagram.com/heraklion_art_gallery twitter.com/He_Art_Gallery artgallery@heraklion.gr
Δήμος Ηρακλείου Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Εθελοντισμού και Μνημείων Συλλογή Έργων Τέχνης Δημοτικής Πινακοθήκης Ηρακλείου Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Αριστέα Τ. Πλεύρη Γενική Επιμέλεια - Συντονισμός Έκδοσης Υπεύθυνη Δημοτικής Πινακοθήκης Ηρακλείου Μαριάννα Γιαλύτη Η Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου περιλαμβάνει σημαντικά έργα εικαστικών τεχνών (ζωγραφικής, αγιογραφίας, χαρακτικής, γλυπτικής, φωτογραφίας και ψηφιδωτού), καθιστώντας επίπονη την τελική επιλογή για την έκδοση. Τελικά, και ύστερα από εξονυχιστική έρευνα, καταλήξαμε να δημιουργήσουμε τρεις θεματικούς τόμους (Ιστορίες ζωγραφικής, Ιστορίες χαρακτικής και Ιστορίες του Μεγάλου Κάστρου), με γενικό τίτλο της συλλογής «Τα εν οίκω… εν δήμω». Εικονογραφική επιλογή και συγγραφή κείμενων: Λουίζα Καραπιδάκη, Ιστορικός Τέχνης, υπεύθυνη μουσειακής συλλογής του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών Γλωσσική επιμέλεια για την ελληνική γλώσσα: Γεωργία Μίχα Μετάφραση και επιμέλεια αγγλικών κειμένων: Δημήτρης Βυτινιώτης Έκδοση 2021: CLOUDPRINT ΜΟΝ. ΙΚΕ - Αθήνα ISBN: 978-618-85881-1-0 © Τα εν οίκω... εν δήμω - Ιστορίες ζωγραφικής Συλλογή Έργων Τέχνης - Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου Η παρούσα έκδοση δημιουργήθηκε και τυπώθηκε από την Cloudprint για λογαριασμό του Δήμου Ηρακλείου σε 1.000 αντίτυπα. Απαγορεύεται: η ολική ή μερική ανατύπωση, σύμφωνα με το νόμο «Περί πνευματικών δικαιωμάτων». Τα πνευματικά δικαιώματα του παρόντος βιβλίου ανήκουν αποκλειστικά στον Δήμο Ηρακλείου. www.heraklionartgallery.gr www.heraklionartgallery.eu www.facebook.com/HeraklionArtGallery.gr www.instagram.com/heraklion_art_gallery twitter.com/He_Art_Gallery artgallery@heraklion.gr
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Από τον Ακαδημαϊσμό στον Μοντερνισμό: Το πέρασμα από τον 19ο στον 20ό αιώνα From Academism to Modernism: The transition from the 19th to the 20th century.............................. 10 Η γενιά του ‘30 και τα κατοπινά εικαστικά βήματα με ενιαία ταυτότητα την «ελληνικότητα»: Από τον Σπύρο Βασιλείου και τον Νίκο Νικολάου στον Αλέκο Φασιανό The Generation of the 1930s and the subsequent artistic steps where “Greekness” emerged as a single identity: From Spyros Vassiliou and Nikos Nikolaou to Alekos Fassianos........... 16 Αναζητώντας μια προσωπική γραφή: Δυναμικές συνθέσεις και νεο-παραστατικότητα In search of a personal signature: Powerful compositions and neo-representation................................. 34 Γεωμετρικές αποδόσεις με σημασιολογικές προεκτάσεις Geometric renderings with semantic connotations......................................................................................... 40 Με γνώμονα τα διεθνή ρεύματα, αναζητήσεις στις ύλες και ενσωμάτωση νέων υλικών Exploration and integration of new materials in synch with international movements.......................... 44 Γεωμετρική αφαίρεση Geometric abstraction........................................................................................................................................... 48 Ο ρεαλισμός Realism...................................................................................................................................................................... 52 Η αφαίρεση Abstraction............................................................................................................................................................... 60 Ιδιορρυθμίες με νεορεαλιστικές αναζητήσεις Eccentricities with neo-realistic quests.............................................................................................................. 66 Τα ανεικονικά Non-figurative art................................................................................................................................................... 86 Κατασκευές με objets trouvés Constructions with objets trouvés...................................................................................................................... 90 Επαναπροσδιορισμός της αποδόμησης της φόρμας Redefining the deconstruction of the form....................................................................................................... 96
Ιστορίες Ζωγραφικής μέσα από τις Συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης Ηρακλείου
Από τον Ακαδημαϊσμό στον Μοντερνισμό: Το πέρασμα από τον 19ο στον 20ό αιώνα Η Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου διαθέτει μερικά έργα του τέλους του 19ου-αρχών του 20ού αιώνα, μιας μεταβατικής περιόδου στην Ελλάδα, κατά την οποία η ζωγραφική τέχνη από τον Ακαδημαϊσμό πέρασε στον Μοντερνισμό. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ακαδημαϊκή ζωγραφική του Νικήτα Γρύσπου (Γρίσπου) (1873-1974), μαθητή των Κωνσταντίνου Βολανάκη και Νικολάου Λύτρα, το εξπρεσιονιστικό ύφος του Τάκη Καλμούχου (1895-1961), τη ρεαλιστική γραφή του Νικολάου Σαντοριναίου (1889-1966), μαθητή των Γεωργίου Ιακωβίδη και Ν. Λύτρα, καθώς και τις εξπρεσιονιστικές τάσεις του Νίκου Φωτάκη (1904-1959), μαθητή του Σπύρου Βικάτου, τις ιμπρεσιονιστικές επιρροές του Αλέκου Αλεξανδρίδη (1913-1997), μαθητή του Παύλου Μαθιόπουλου, και της πρωτοπόρου Αρτέμιδος Μελισσαράτου (1914-2002), μαθήτριας του Παρθένη και του Ουμβέρτου Αργυρού, η οποία φοίτησε και στην École supérieure des Arts et Publicité de Paris.
Stories on painting through the collections of the Heraklion Municipal Art Gallery
From Academism to Modernism: The transition from the 19th to the 20th century The Heraklion Municipal Art Gallery possesses a series of artworks from late 19th - early 20th centuries. Those years are considered a transitional period for Greek art, when painting shifted from Academism to Modernism. A few examples would include the academic painter Nikitas Gryspos (Grispos) (18731974), who was a student of Konstantinos Volanakis and Nikoalos Lytras, the expressionist style of Takis Kalmouchos (1895-1961), the realism of Nikolaos Santorinaios (1889-1966), who was a student of G. Jakobides and Nikoalos Lytras, as well as the expressionist tendencies of Nikos Fotakis (19041959), who was a student of Spiros Vikatos, the impressionist influences of Alekos Alexandridis (19131997), who was a student of Pavlos Mathiopoulos, and of Artemis Melissarato (1914-2002), who studied alongside Parthenis and Umvertos Argyros and at the École Supérieure des Arts et Publicité de Paris.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Νικήτας Γρίσπος (Γρύσπος)
Nikitas Grispos (Gryspos)
χωρίς τίτλο, χ.χ.
untitled, undated
λάδι σε hardboard
oil on hardboard
52 Χ 43 εκ.
52 Χ 43 cm - 11 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Νίκος Φωτάκης
Nikos Fotakis
«Θεριστές», χ.χ.
“Harvesters”, undated
λάδι σε hardboard
oil on hardboard
59 Χ 49 εκ.
59 Χ 49 cm - 12 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Takis Kalmouchos
Τάκης Καλμούχος
untitled, undated
χωρίς τίτλο, χ.χ. λάδι σε hardboard
oil on hardboard
48 Χ 40 εκ.
48 Χ 40 cm - 13 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Νικόλαος Σαντοριναίος
Nikolaos Santorinaios
«Αυτοπροσωπογραφία», χ.χ.
“Self-portrait”, undated
λάδι σε hardboard
oil on hardboard
35 X 41 εκ.
35 X 41 cm - 14 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Άρτεμις Μελισσαράτου
Artemis Melissarato untitled, undated
χωρίς τίτλο, χ.χ.
charcoal on paper
κάρβουνο σε χαρτί 45 Χ 60 εκ.
45 Χ 60 cm - 15 -
Η γενιά του ’30 και τα κατοπινά εικαστικά βήματα με ενιαία ταυτότητα την «ελληνικότητα»: Από τον Σπύρο Βασιλείου και τον Νίκο Νικολάου στον Αλέκο Φασιανό Στον αγώνα της διαμόρφωσης μιας νέας καλλιτεχνικής φυσιογνωμίας συμμετείχαν και οι Έλληνες καλλιτέχνες, ακολουθώντας τα ρεύματα της λογοτεχνίας και της ποίησης την περίοδο του Μεσοπολέμου. Αναζήτησαν νέα εικονογραφικά πρότυπα στην ελληνική τέχνη παρελθόντων ετών, αξιοποίησαν την αισθητική του τοπίου και του φωτός της Ελλάδας, συγκέρασαν τις νεωτεριστικές γραφές των σύγχρονων εικαστικών ρευμάτων και έδωσαν στις δημιουργίες τους μια ελληνική ταυτότητα. Πρόκειται για καλλιτέχνες γεννημένους στις πρώτες δεκαετίες του 1900, που είχαν ήδη μυηθεί σε όλα τα ευρωπαϊκά ρεύματα της εποχής τους και αποζητούσαν μια προσωπική γραφή που θα συνδύαζε τις καλλιτεχνικές τους γνώσεις με στοιχεία της ελληνικής μεταβυζαντινής αλλά και της παραδοσιακής τέχνης.
The Generation of the 1930s and the subsequent artistic steps where “Greekness” emerged as a single identity: From Spyros Vassiliou and Nikos Nikolaou to Alekos Fassianos The struggle for the formation of a new artistic identity comprised Greek artists as well who followed the literary and poetic movements of the interwar period. They sought new illustration models in the Greek art of the past, utilized the aesthetic qualities of the landscape and the light of their homeland, reconciled the various modernist trends of contemporary artistic movements and shaped a Greek identity for their creations. Those artists were born in the first decades of the 20th century and had already been introduced to all European movements of their time. Thus, they were looking for a personal signature which would combine their knowledge of art with elements of Greek post-Byzantine and traditional art.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Σπύρος Βασιλείου
Spyros Vassiliou
«Στην παραλία», 1976
“On the beach”, 1976 oil on canvas
λάδι σε καμβά
82 Χ 118 cm
82 Χ 118 εκ. - 17 -
Στις Συλλογές της Πινακοθήκης του Δήμου Ηρακλείου ξεχωρίζουν από αυτήν την περίοδο τα έργα των Σπύρου Βασιλείου (1903-1985), Νίκου Νικολάου (1909-1986), Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989), Γιώργου Μανουσάκη (1914-2003), Θωμά Φανουράκη (1915-1993), Γιώργου Σικελιώτη (1917-1984). From that period, the most important works that are included in the collections of the Heraklion Municipal Art Gallery are those of Spyros Vassiliou (1903-1985), Nikos Nikolaou (1909-1986), Yannis Tsarouchis (1910-1989), George Manoussakis (1914-2003), Thomas Fanourakis (1915-1993) and George Sikeliotis (1917-1984).
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Νίκος Νικολάου
Nikos Nikolaou
«Σύνθεση», 1979
“Composition”, 1979 oil on canvas
λάδι σε καμβά
96 Χ 129 cm
96 Χ 129 εκ. - 19 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Γιάννης Τσαρούχης
Yannis Tsarouchis
χωρίς τίτλο, 1973
untitled, 1973
μολύβι σε χαρτί
pencil on paper
43 X 52 εκ.
43 X 52 cm - 20 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Yannis Tsarouchis
Γιάννης Τσαρούχης
“Aretoussa”, 1987
«Αρετούσα», 1987 παστέλ σε χαρτί
pastel on paper
32 Χ 48 εκ.
32 Χ 48 cm - 21 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Γιώργος Μανουσάκης
George Manoussakis
«Ανάμνηση από πυρκαγιά στο ορφανοτροφείο», 1933
“Memory of a fire at the orphanage”, 1933 oil on hardboard
λάδι σε hardboard
28.5 X 26.5 cm
28,5 X 26,5 εκ. - 22 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γιώργος Μανουσάκης
George Manoussakis
«Κυκλαδίτικα ειδώλια», 1973
“Cycladic figurines”, 1973
λάδι σε καμβά
oil on canvas
53 Χ 53 εκ.
53 Χ 53 cm - 23 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Θωμάς Φανουράκης
Thomas Fanourakis
«Η σγουρομάλλα», 1951
“The curly-haired girl”, 1951
λάδι σε hardboard
oil on hardboard
23 Χ 31 εκ.
23 Χ 31 cm - 24 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Θωμάς Φανουράκης
Thomas Fanourakis
«Ο κάλυκας», 1977
“The bullet shell”, 1977
σκόνες με κόλλα
powder pigments with glue
69 Χ 105 εκ.
69 Χ 105 cm - 25 -
Επίσης, αντιπροσωπεύονται και οι μεταγενέστεροι κατά μία δεκαετία καλλιτέχνες που ακολούθησαν αντίστοιχα βήματα, όπως ο Γιάννης Μιγάδης (1926-2017), με σπουδές στην ΑΣΚΤ και στην École Νationale Supérieure des Arts Décoratifs, αλλά και ο αυτοδίδακτος Τάκης Σιδέρης (1929), που μαθήτευσε δίπλα στον Γ. Σικελιώτη. We also find artists who were born a decade later and followed similar trajectories, such as Yiannis Migadis (1926-2017) who studied at the Athens School of Fine Arts and the École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs, as well as the self-taught Takis Sideris (1929) who was a student of G. Sikeliotis.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γιώργος Σικελιώτης
George Sikeliotis
«Σπίτια το χειμώνα», χ.χ.
“Houses in winter”, undated mixed media
μικτή τεχνική
51 X 44 cm
51 X 44 εκ. - 27 -
Τα θέματά μου καμιά φορά είναι ασήμαντα, γίνονται όμως σημαντικά από τον τρόπο που επικοινωνώ εγώ μαζί τους. Τα συνθέτω. Έχω αμέτρητα πράγματα στο ατελιέ, τα οποία ζουν μαζί μου, είναι σύντροφοί μου. Η ζωγραφική είναι για μένα το ίδιο όπως τρώω, αναπνέω, αγαπώ. Είμαι ρεαλιστής αλλά με ένα φίλτρο δικό μου. Δεν φωτογραφίζω, κάνω απεικονίσεις μέσα από τη δική μου όραση, τις δικές μου αισθήσεις. Γιάννης Μιγάδης, 2001 My subjects are sometimes trivial, but the way we communicate between us renders them significant. I provide a synthesis of them. I have innumerable objects in my studio, which live with me; they are my companions. Painting for me is the same as eating, breathing, loving. I am a realist but I use my own personal filter. I do not provide photographic stills; I depict using my point of view and the way I sense things. Yiannis Migadis, 2001
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γιάννης Μιγάδης
Yiannis Migadis
«Η κόκκινη νεκρή φύση», 1988
“Red still life”, 1988
ακρυλικά
acrylic
45 Χ 40 εκ.
45 Χ 40 cm - 29 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Τάκης Σιδέρης
Takis Sideris
χωρίς τίτλο, χ.χ.
untitled, undated
αυγοτέμπερα σε χαρτόνι
egg tempera on cardboard
72 Χ 52 εκ.
72 Χ 52 cm - 30 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Τάκης Σιδέρης
Takis Sideris
«Υποδηματοποιείον», 1977
“Shoemaker’s”, 1977
λάδι σε καμβά
oil on canvas
52 Χ 67 εκ.
52 Χ 67 cm - 31 -
Όλη την εικαστική παρακαταθήκη αυτής της γενιάς την κληρονόμησε και ο νεότερος Αλέκος Φασιανός (1935), με σπουδές στην Αθήνα και το Παρίσι, ο οποίος απέδωσε με την ιδιάζουσα προσωπική του γραφή την ελληνικότητα. Η εκφραστική δύναμη, η ονειρική ατμόσφαιρα, το ποιητικό ύφος των δισδιάστατων εικόνων του Φασιανού ενεργοποιούν τον φαντασιακό κόσμο του θεατή, παρά την αφοπλιστική λιτότητα της γραφής του. The artistic legacy of that generation was passed on to Alekos Fassianos (1935) who studied in Athens and Paris. Fassianos managed to leave his mark on the rendering of "Greekness" through his particular personal style. The expressive force, the dreamy atmosphere and the poetic style of Fassianos’ twodimensional images trigger the imagination of the viewer, despite the disarming austerity of his style.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Αλέκος Φασιανός
Alekos Fassianos
«Ταυροκαθάψια», 1981
“Bull-leaping”, 1981
κάρβουνο και κερομπογιά σε χαρτί
charcoal and crayon on paper
100 Χ 126 εκ.
100 Χ 126 cm - 33 -
Αναζητώντας μια προσωπική γραφή: Δυναμικές συνθέσεις και νεο-παραστατικότητα Πολλοί μεταπολεμικοί ζωγράφοι διαμόρφωσαν μια νέα παραστατικότητα, αφού απομακρύνθηκαν από τα πρότυπα της γενιάς του ’30 και αναζήτησαν ένα διαφορετικό εικαστικό γλωσσάρι, στηριζόμενοι κυρίως στη σύνθεση, στη δυναμική των χρωμάτων, στη μερική αφαίρεση ή στο εξπρεσιονιστικό ύφος. Ο Δημήτρης Περδικίδης (1922-1989) μετά την ΑΣΚΤ συνέχισε στη Real Academia de Bellas Artes de San Fernando στην Ισπανία. Οι δημιουργίες του, πάντα πρωτοποριακές, επηρεάστηκαν από διάφορα ρεύματα της κεντρικής Ευρώπης: αρχικά έκανε παραστατικά έργα με έντονο συμβολισμό και σαφείς αφαιρετικές τάσεις, στη συνέχεια χρησιμοποίησε δεύτερης χρήσης αντικείμενα (ready-made), ενώ αργότερα φιλοτέχνησε και σειρά έργων διαμαρτυρίας, αντιπροσωπευτικών του κριτικού ρεαλισμού. Χαρακτηριστική περίπτωση καινοτόμου καλλιτέχνη είναι ο Παναγιώτης Τέτσης (1925-2016), που σπούδασε μετά τον πόλεμο στην ΑΣΚΤ και συνέχισε τη δεκαετία του ’50 τις σπουδές του στην École des Beaux-Arts. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την αρμονία των συνθέσεών του, την έντονα χειρονομιακή αντισυμβατική πινελιά και τη δεξιοτεχνική χρήση του χρώματος.
In search of a personal signature: Powerful compositions and neo-representation Many post-war painters drifted away from the models established by the Generation of the 1930s and developed a new way of representation in an effort to create a different visual vocabulary, based mainly on composition, the force of colours, partial abstraction or expressionism. Dimitris Perdikidis (1922-1989) studied at the Athens School of Fine Arts and then at the Real Academia de Bellas Artes de San Fernando in Spain. His ground-breaking creations were influenced by various movements of central Europe: his earlier works were characterised by intense symbolism and were visibly abstract. However, he then turned to the use of ready-made objects and at a later stage he embraced critical realism and produced a series of protest artworks. A typical example is Panayiotis Tetsis (1925-2016). Following the end of WWII, he studied at the Athens School of Fine Arts and in the 1950s he continued his studies at the École des Beaux-Arts. His style is characterized by the harmony of his compositions, the gestural and unconventional brushwork and the dexterous use of colour.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Δημήτρης Περδικίδης
Dimitris Perdikidis
«Σύνθεση Ι. Testimonio», χ.χ.
“Composition Ι. Testimonio”, undated
μικτή τεχνική σε ξύλο
mixed media on wood
144 X 155 εκ.
144 X 155 cm - 35 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Παναγιώτης Τέτσης
Panayiotis Tetsis
«Τοπίο», 1952
“Landscape”, 1952
ακουαρέλα
watercolour
122 Χ 94 εκ.
122 Χ 94 cm - 36 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Παναγιώτης Τέτσης
Panayiotis Tetsis
«Μήλα», χ.χ.
“Apples”, undated watercolour
ακουαρέλα
71 Χ 60 cm
71 Χ 60 εκ. - 37 -
Ο λίγο μεταγενέστερος Δημήτρης Μυταράς (1934-2017), μετά τις σπουδές του στην ΑΣΚΤ και την École des Arts Décoratifs στο Παρίσι, αφομοιώνει στοιχεία από τις διαφορετικές εικαστικές τάσεις της εποχής του και δημιουργεί μια ιδιάζουσα εκφραστική γραφή, όπου μέσα από τα πλακάτα χρώματα και τα επεμβατικά του σχέδια ασκεί κριτική σε κοινωνικά δρώμενα. Tetsis was followed by Dimitris Mytaras (1934-2017) who studied at the Athens School of Fine Arts and the École des Arts Décoratifs in Paris. Mytaras assimilated elements from the various artistic trends of his time and created a distinctive expressive style of critical approach to society through solid colours and anything but subtle drawings.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Δημήτρης Μυταράς
Dimitris Mytaras
«Γυναίκα», χ.χ.
“Woman”, undated
ακρυλικά σε καμβά
acrylic on canvas
50 Χ 70 εκ.
50 Χ 70 cm - 39 -
Γεωμετρικές αποδόσεις με σημασιολογικές προεκτάσεις Ο Γιάννης Γαΐτης (1923-1984), που σπούδασε στις Σχολές Καλών Τεχνών της Αθήνας και του Παρισιού, αρχικά υπηρέτησε πιστά την αφαίρεση αλλά στη συνέχεια τον κέρδισε η στυλιζαρισμένη ανθρώπινη φιγούρα, το «ανθρωπάκι», το οποίο επινόησε με χιούμορ για να ασκήσει τη δική του κοινωνικοπολιτική κριτική. Η ίδια πάντα μορφή, μόνη ή επαναλαμβανόμενη, ιπτάμενη ή καθήμενη, ολόκληρη ή κατακερματισμένη, μας παραπέμπει στα δεινά της σύγχρονης εποχής της παγκοσμιοποίησης.
Geometric renderings with semantic connotations Yannis Gaitis (1923-1984), who studied at the Athens School of Fine Arts and the École Nationale Supérieure des Beaux-Arts de Paris, was initially a firm advocate of abstraction. Later on, however, he turned to the stylised human figure, the "little man", his trademark figure which served as a tool for socio-political criticism in a humorous fashion. The same figure, single or repeated, flying or sitting, complete or fragmented, evokes the sufferings of the modern globalised era.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γιάννης Γαΐτης
Yannis Gaitis
«Αμφορέας», τέλους του ’70 - αρχών του ’80
“Amphora”, late 70s - early 80s
ακρυλικό σε καμβά
acrylic on canvas
130 Χ 162 εκ.
130 Χ 162 cm - 41 -
Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης (1931-2020), με σπουδές αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής στο Παρίσι, ύστερα από τη δημιουργία μιας σειράς φωτοκινητικών έργων και εικαστικών κατασκευών δημιούργησε μια αναγνωρίσιμη γραφή με επαναλαμβανόμενες, σχηματοποιημένες, κωδικοποιημένες μορφές - σύμβολα, γεωμετρικά σχήματα, ιερογλυφικά στοιχεία ή και γράμματα της αλφαβήτου. Constantin Xenakis (1931-2020) studied architecture and painting in Paris. He produced a series of photo-kinetic art installations and visual constructions which encouraged him to create a signature style of repeated, schematised and codified forms - symbols, geometric shapes, hieroglyphic elements or even letters of the alphabet.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Constantin Xenakis
Κωνσταντίνος Ξενάκης
“Directions”, 1981
«Directions», 1981 λάδι σε καμβά
oil on canvas
87 Χ 80 εκ.
87 Χ 80 cm - 43 -
Με γνώμονα τα διεθνή ρεύματα, αναζητήσεις στις ύλες και ενσωμάτωση νέων υλικών Στην Ευρώπη τη δεκαετία του ’60 Έλληνες καλλιτέχνες, όπως αντίστοιχα και Ευρωπαίοι, ανέτρεψαν ολοκληρωτικά την εικαστική αισθητική. Από τη μια πλευρά καθιέρωσαν αντισυμβατικές φόρμες με έργαεγκαταστάσεις, όπου συμπεριελάμβαναν και το περιβάλλον του έργου, από την άλλη χρησιμοποίησαν καθημερινά χρηστικά αντικείμενα και υλικά. Ο Κώστας Καραχάλιος (1923-2007), ανήσυχος καλλιτέχνης, μετά την ΑΣΚΤ συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου και είχε μεγάλη εκθεσιακή δραστηριότητα. Εκτός από την τέχνη της ζωγραφικής, προσπάθησε να αποδώσει επιπεδοανάγλυφη υφή στις επιφάνειες των έργων του, ενώ παράλληλα δημιούργησε και τρισδιάστατα έργα κονστρουκτιβικής αισθητικής και έργα κινητικής τέχνης.
Exploration and integration of new materials in synch with international movements In 1960s Europe, Greek and European artists completely overturned visual aesthetics. On the one hand, they introduced unconventional forms with projects - installations which also incorporated the surrounding area and, on the other hand, they made use of everyday functional objects and materials. Constantin Karahalios (1923-2007), a restless artist, originally studied at the Athens School of Fine Arts before continuing his studies in Paris, where his works were frequently exhibited. He showed keen interest in the art of painting and primarily in embossed surfaces, while at the same time he produced three-dimensional constructivist artworks and works of kinetic art.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Κωνσταντίνος Καραχάλιος
Constantin Karahalios
«Δαναοί», 1980
“Danaans”, 1980
μικτή τεχνική σε καμβά
mixed media on canvas
93 Χ 60 εκ.
93 Χ 60 cm - 45 -
Η Ρένα Παπασπύρου (1938), μια αντισυμβατική καλλιτέχνις, μετά τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα συνέχισε στην αντίστοιχη Σχολή του Παρισιού, όπου διδάχτηκε την τέχνη του μωσαϊκού. Από νωρίς αναζήτησε ένα καινοτόμο εικαστικό λεξιλόγιο και έδωσε, εκτός από αισθητική, και εννοιολογική οντότητα σε ποικίλες ύλες. Στα έργα της, είτε μικρά είτε τεράστιες εγκαταστάσεις, χρησιμοποίησε διάφορα υλικά (πανιά, χαρτιά, ακατέργαστα ξύλα, σκουριασμένες λαμαρίνες και άλλες ταπεινές ματιέρες, όπως τους σοβάδες), ενώ ενσωμάτωσε και διάφορα βιομηχανικά αντικείμενα (objets trouvés). Rena Papaspyrou (1938) is an unconventional artist. She completed her studies at the Athens School of Fine Arts and continued at the Paris School of Fine Arts, where she was introduced to the art of mosaic making. From an early age she sought an innovative visual vocabulary and conferred aesthetic and conceptual validity on a variety of materials. In her works, whether small or vast installations, she used cloths, papers, raw wood, rusted sheet metals and other humble textures, such as mortar, and she also incorporated various industrial objects (objets trouvés).
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Ρένα Παπασπύρου
Rena Papaspyrou
«no 2», 1980
“no 2”, 1980 mixed media
μικτή τεχνική
92 Χ 77 cm
92 Χ 77 εκ. - 47 -
Γεωμετρική αφαίρεση Οι Έλληνες καλλιτέχνες της ίδιας γενιάς του ’60, ενημερωμένοι από τα διεθνή ρεύματα, ακολούθησαν μια διαφορετική αισθητική, αυτήν της γεωμετρικής αφαίρεσης. Όλα μετατρέπονται σε γεωμετρικά σχήματα, αποκτούν μια λιτή αισθητική και, ανάλογα με την ένταση της φόρμας και του χρώματος, παραπέμπουν σε διαφορετικούς συμβολισμούς. Ο πολυπράγμων καλλιτέχνης, μουσικός και εικαστικός Γρηγόρης Σεμιτέκολο (1935-2014) οργάνωσε εικαστικές περφόρμανς και χάπενινγκ και φιλοτέχνησε εγκαταστάσεις και μια σειρά ζωγραφικών έργων με ρυθμικές γεωμετρικές συνθέσεις και συμβολικές προεκτάσεις.
Geometric abstraction The Greek artists of the same generation of the 1960s had been in touch with the international artistic movements and pursued a different aesthetic path, that of geometric abstraction. Everything is transformed into geometric shapes and acquires an austere aesthetic. Moreover, and depending on the intensity of forms and colours, different symbolisms emerge. The versatile Grigoris Semitekolo (1935-2014) was a musician and a visual artist who staged performances, happenings and installations and produced a series of paintings of rhythmic geometric compositions imbued with symbolic connotations.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γρηγόρης Σεμιτέκολο
Grigoris Semitekolo
«Κάθετο και οριζόντιο», χ.χ.
“Vertical and horizontal”, undated oil on canvas
λάδι σε καμβά
132 X 85 cm
132 X 85 εκ. - 49 -
Η Άσπα Στασινοπούλου (1935-2017), με επιρροές από τις σπουδές της στο Παρίσι αλλά και από τη διαμονή της στο Λονδίνο, υπηρέτησε για ένα μεγάλο διάστημα την τέχνη της Abstraction - Création, μέχρι να υιοθετήσει εντελώς διαφορετικά εκφραστικά μέσα τα επόμενα χρόνια. The studies of Aspa Stassinopoulou (1935-2017) in Paris and her stay in London made her a long-time supporter of Abstraction - Création. However, she later adopted completely different expressive means.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Άσπα Στασινοπούλου
Aspa Stassinopoulou
«Γραμμές και χρώματα», χ.χ.
“Lines and colours”, undated oil on canvas
λάδι σε καμβά
120 Χ 121 cm
120 Χ 121 εκ. - 51 -
Ο ρεαλισμός Πολλοί καλλιτέχνες της γενιάς του ’60 φιλοτεχνούν με έντονη ρεαλιστική διάθεση, δίνοντας ο καθένας τη δική του πνοή, συναισθηματική φόρτιση και σημειολογική προέκταση. Η θεματογραφία τους, εκτός από τις νεκρές φύσεις, τα ανθρωποκεντρικά θέματα, τα εσωτερικά τοπία, περιλαμβάνει και θέματα κοινωνικής κριτικής ή πολιτικής χροιάς. Ο Σεραφείμ Μπάκουλης (1932), μαθητής του Παναγιώτη Τέτση στη Σχολή Βακαλό, φιλοτέχνησε μια σειρά ρεαλιστικών έργων με έντονα νεο-ιμπρεσιονιστικά χαρακτηριστικά. Η Ελένη Καραγιάννη (1933-1995), μετά την ΑΣΚΤ, εκτός από την αγιογραφία ασχολήθηκε και με την κοσμική ζωγραφική. Με σκηνογραφική διάθεση, χρησιμοποιεί στα έργα της πολύχρωμα αναπαραστατικά στοιχεία για να αποδώσει με αρμονία και ζωντάνια τα επιλεγμένα θέματά της. Ο Γεώργιος Θ. Γεωργιάδης (1934-2015), με σπουδές στη Γαλλία, υπήρξε ένας εραστής του νεορεαλιστικού ρεύματος, ο οποίος μας έδωσε εξαιρετικά δείγματα αναπαραστατικής ζωγραφικής με δεξιοτεχνικές περιγραφικές επιδόσεις και συμβολικές αναφορές. Ο Λευτέρης Κανακάκης (1934-1985) σπούδασε στην ΑΣΚΤ και στην École des Beaux-Arts στο Παρίσι. Η ρεαλιστική του γραφή είναι χαρακτηριστική για την αρμονική σύνθεση και την έντονη τάση ωραιοποίησης του καθημερινού αντικειμένου. Τη δεκαετία του ’70 έδωσε και έναν πολιτικό χαρακτήρα στα έργα του.
Realism Many artists of the 1960s adopted a highly realistic approach to art which resulted in different emotional resonances and semantic connotations. Those artists, apart from still life painting, anthropocentric themes and interior landscapes, also dealt with social criticism or political issues. Serafeim Bakoulis (1932) was a student of Panayiotis Tetsis at the Vakalo Art & Design School who produced a series of realist artworks with pronounced neo-impressionist characteristics. Eleni Karagianni (1933-1995) studied at the Athens School of Fine Arts. In addition to icon painting she worked on secular paintings. She adopted a scenographic approach and used colourful representational elements in her artworks to achieve harmony and dynamism. George Th. Georgiadis (1934-2015) studied in France. He was a neo-realist painter par excellence, who produced exceptional representational artworks with skilful and descriptive renderings and symbolic references. Lefteris Kanakakis (1934-1985) studied at the Athens School of Fine Arts and at the École des BeauxArts in Paris. His realistic style is easily recognisable by the finely-tuned composition and the pronounced tendency to beautify everyday objects. In the 1970s his works acquired more political dimensions.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Σεραφείμ Μπάκουλης
Serafeim Bakoulis “Chair”, 1978
«Καρέκλα», 1978
oil on hardboard
λάδι σε hardboard 71 X 98 εκ.
71 X 98 cm - 53 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Ελένη Καραγιάννη
Eleni Karagianni
«No 1», 1975
“No 1”, 1975
λάδι σε χαρτί
oil on paper
72 Χ 102 εκ.
72 Χ 102 cm - 54 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Ελένη Καραγιάννη
Eleni Karagianni
«No 2», 1977
“No 2”, 1977 oil on paper
λάδι σε χαρτί
50 Χ 65 cm
50 Χ 65 εκ. - 55 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Γεώργιος Θωμ. Γεωργιάδης
George Th. Georgiadis
«Le Fascisme à la poubelle. Μάης του ‘68»
“Le Fascisme à la poubelle. May 68”
λάδι σε καμβά
oil on canvas
70 Χ 90 εκ.
70 Χ 90 cm - 56 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γεώργιος Θωμ. Γεωργιάδης
George Th. Georgiadis
«Τ’ Αδέλφια Μάρκος και Ιωάννης Αποστόλου», 1980
“Brothers Markos and Ioannis Apostolou”, 1980 oil on canvas
λάδι σε καμβά
82 Χ 102 cm
82 Χ 102 εκ. - 57 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Λευτέρης Κανακάκης
Lefteris Kanakakis
«Νεκρή φύση», 1984
“Still life”, 1984
λάδι σε καμβά
oil on canvas
63,5 Χ 53,5 εκ.
63.5 Χ 53.5 cm - 58 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Λευτέρης Κανακάκης
Lefteris Kanakakis
«Άρης Βελουχιώτης», 1975-1976
“Aris Velouchiotis”, 1975-1976 oil on canvas
λάδι σε καμβά
97 X 130 cm
97 X 130 εκ. - 59 -
Η αφαίρεση Παράλληλα με το ρεαλιστικό καλλιτεχνικό κίνημα της δεκαετίας του ’60, καλλιτέχνες που γεννήθηκαν τη δεκαετία του ’30 στην Ελλάδα προτίμησαν ως εκφραστικό μέσο τη μερική ή την πλήρη αφαίρεση. Η ανεικονική επιφάνεια μετατρέπεται σε εικόνα μηνυμάτων και πολλαπλών συνειρμών. Η Ευδοξία Ψυρροπούλου - Καράγιαννη (1931), μετά τις σπουδές της στις ΑΣΚΤ Αθηνών και Παρισίων, καθώς και τις σπουδές συντήρησης έργων τέχνης στη Ρώμη, δημιουργεί αρχικά έργα επιλεκτικής αφαίρεσης και στη συνέχεια στρέφεται σε ένα ατέρμονο παιχνίδι ανάμεσα στην απεικόνιση και την αφαίρεση. Η Μαρία Κοκκίνου (1935) διαμόρφωσε την εικαστική της ταυτότητα στα μεταβατικά χρόνια του ’60, την περίοδο των σπουδών της στη Σχολή Καλών Τεχνών σε Αθήνα και Παρίσι, σπουδάζοντας παράλληλα και Κοινωνιολογία της Τέχνης. Στο φορτισμένο με εννοιολογικές παραπομπές έργο της εναλλάσσονται οι ανεικονικές μορφοποιήσεις με τους ενίοτε εικονικούς υπαινιγμούς και δημιουργείται ένα λυρικό αφήγημα. Οι εικαστικές δημιουργίες του Δημήτρη Γρατσία (1938-2010) προδίδουν έναν καλλιτέχνη με εμφανή δεξιοτεχνία στη χρήση του χρώματος. Οι συνθέσεις του έχουν μια χαρακτηριστική αφηγηματική διάθεση και δυναμική, επειδή ο καλλιτέχνης συνταιριάζει στοιχεία του εξπρεσιονισμού με την αφαίρεση. Η Τζούλια Ανδρειάδου (1937), με ελεύθερες σπουδές σε Ελλάδα και Γαλλία, άρχισε την καλλιτεχνική της καριέρα με αφαιρετικά έργα, εμφανώς επηρεασμένα από το γενικότερο ρεύμα της εποχής. Στη συνέχεια η εικαστική της γραφή πήρε μια διαφορετική τροπή, αρχικά με περισσότερο νατουραλιστικά χαρακτηριστικά και στη συνέχεια με έντονα σουρεαλιστικά στοιχεία.
Abstraction In parallel with the realism of the 1960s, artists born in the 1930s in Greece turned to partial or complete abstraction as their means of expression. The non-figurative surface was transformed into an image full of messages and multiple associations. Eudoxia Psyrropoulou - Karagianni (1931) studied at the Athens School of Fine Arts and at the School of Fine Arts of Paris. She then went to Rome to study Conservation of Antiquities and Works of Art. Although in her early years she produced works characterised by selective abstraction, she subsequently turned to an endless game between representation and abstraction. Maria Kokkinou (1935) shaped her identity as an artist in the transitional years of the 1960s, during her studies at the Athens School of Fine Arts and the School of Fine Arts of Paris. She also studied Sociology of Art. Her works are characterised by conceptual references where non-figurative forms alternate with figurative hints and compose a lyrical narrative. The artistic creations of Dimitris Gratsias (1938-2010) reveal an artist who was highly skilled in the use of colour. Combining elements of expressionism with abstraction, his compositions are manifestly narrative and intense. Julia Andriadou (1937) studied in Greece and France and began her artistic career with abstract works which were clearly influenced by the trends of that time. Later on, her artistic signature became increasingly more naturalistic before acquiring intense surrealist characteristics.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Ευδοξία Ψυρροπούλου - Καράγιαννη
Eudoxia Psyrropoulou - Karagianni “Still life”, 1931
«Νεκρή φύση», 1931
oil on hardboard
λάδι σε hardboard 110 Χ 36 εκ.
110 Χ 36 cm - 61 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Μαρία Κοκκίνου
Maria Kokkinou
«Πρωϊνό», 1982
“Morning”, 1982
ακρυλικά σε καμβά
acrylic on canvas
152 Χ 152 εκ.
152 Χ 152 cm - 62 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Τζούλια Ανδρειάδου
Julia Andriadou
«Τοπίο παρακμής», 1980
“Landscape of decadence”, 1980
ακρυλικά σε καμβά
acrylic on canvas
80 Χ 89 εκ.
80 Χ 89 cm - 63 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Δημήτρης Γρατσίας
Dimitris Gratsias
χωρίς τίτλο, 1987
untitled, 1987
ακουαρέλα
watercolour
55 X 70 εκ.
55 X 70 cm - 64 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Δημήτρης Γρατσίας
Dimitris Gratsias
«Βουνά Ι», 1987
“Mountains Ι”, 1987 watercolour
ακουαρέλα
75 X 55 cm
75 X 55 εκ. - 65 -
Ιδιορρυθμίες με νεορεαλιστικές αναζητήσεις Οι μεταπολεμικοί καλλιτέχνες ακολούθησαν τις διάφορες διεθνείς εικαστικές τάσεις μεταξύ ποιητικού ρεαλισμού, σουρεαλιστικών επεκτάσεων, οπτικών ψευδαισθήσεων, δραστικών σχηματοποιήσεων και συμβολικών αναφορών, ασχολήθηκαν δε κυρίως με την πάλη ανάμεσα στο εικονικό και το ανεικονικό. Μια μεγάλη ενότητα έργων της Πινακοθήκης αφορά έργα ζωγράφων που γεννήθηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για μια δημιουργική καλλιτεχνικά περίοδο, που έδωσε τη δυνατότητα σε πολλούς καλλιτέχνες να αποδώσουν με ελευθερία τις νέες πλαστικές τάσεις στις προσωπικές τους γραφές. Ο Χρήστος Σαρακατσάνος (1937) διδάχτηκε αρχικά αγιογραφία από τον Γεώργιο Καζάκο και στη συνέχεια φοίτησε στην ΑΣΚΤ δίπλα στον Θανάση Απάρτη, τον Γιάννη Μόραλη και τον Ιωάννη Κεφαλληνό. Το έργο του με τις ιδιόμορφες μορφοπλαστικές διατυπώσεις συνδυάζει ρεαλιστικά και σουρεαλιστικά στοιχεία με σχήματα και αλλόκοτες φιγούρες σε έντονα πλακάτα χρώματα, χωρίς τονικές διαβαθμίσεις.
Eccentricities with neo-realistic quests Post-war artists were influenced by an array of artistic trends which comprised poetic realism, surrealism, optical illusions, radical schematisations and symbolic references, and engaged in a struggle between the figurative and the non-figurative. Large part of Heraklion Municipal Art Gallery’s collection is dedicated to painters born after the end of WWII. This was a prolific period for the arts and artists were encouraged to add different values of plasticity to their personal style. Christos Sarakatsanos (1937) learned the art of icon painting by Giorgos Kazakos before studying at the Athens School of Fine Arts next to Apartis, Moralis and Kefalinos. His peculiar morphoplastic statements combine elements of realism and surrealism fused with shapes and bizarre figures in bright solid colours without tonal gradation.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Χρήστος Σαρακατσάνος
Christos Sarakatsanos “Balcony”, 1979
«Μπαλκόνι», 1979
oil on hardboard
λάδι σε hardboard 98 X 145 εκ.
98 X 145 cm - 67 -
Ο Άγγελος Ραζής (1945) ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια στην ΑΣΚΤ κινήθηκε σ’ ένα πνεύμα μεταφυσικού φωτορεαλισμού και στα έργα του δημιουργεί την αίσθηση ότι παγώνει αέναα τον χρόνο. Αφηγείται καθημερινές ανθρώπινες στιγμές ή αναπαριστά εσωτερικούς χώρους με έντονη σκηνογραφική διάθεση και δίνει έναν πρωταρχικό ρόλο στους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς. Angelos Razis (1945), already from his student years at the Athens School of Fine Arts, pursued metaphysical photo-realism and in his works time seems to freeze. He narrates everyday moments or represents interior spaces with a pronounced scenographic mood and assigns a leading role to atmospheric lighting.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Angelos Razis
Άγγελος Ραζής
untitled, 1987
χωρίς τίτλο, 1987 λάδι σε καμβά
oil on canvas
82 Χ 49 εκ.
82 Χ 49 cm - 69 -
Η Ηρώ Κανακάκη (1945-1997), η οποία μετά την ΑΣΚΤ φοίτησε στο Croydon School of Art, δίνει ένα δραματουργικό ύφος στις δημιουργίες της, που χαρακτηρίζονται από σαφή σουρεαλιστικά στοιχεία με πολύπλοκες εννοιολογικές παραπομπές. Iro Kanakaki (1945-1997), who studied at the Athens School of Fine Arts and the Croydon College of Art, gave a theatrical style to her works, which were characterized by apparent surreal elements with complex conceptual references.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Ηρώ Κανακάκη
Iro Kanakaki
χωρίς τίτλο 2, 1982
untitled 2, 1982 oil on canvas
λάδι σε καμβά
100 Χ 100 cm
100 Χ 100 εκ. - 71 -
Ο Αριστείδης Βλάσσης (1947-2015), με ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής, είχε μια δυνατή παρουσία στον καλλιτεχνικό χώρο. Το κατεξοχήν αναπαραστατικό του έργο χαρακτηρίζεται από ένα ιδιότυπο λαϊκότροπο ιδίωμα με πολλές σχηματοποιήσεις και επεμβάσεις στη νατουραλιστική απόδοση των θεμάτων του. Aristidis Vlassis (1947-2015) was a painter with no academic education but with a strong presence in the artistic field. His highly representational oeuvre is indicative of a personal folklore-style idiom with numerous schematisations and interventions in the naturalistic rendering of his themes.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Αριστείδης Βλάσσης
Aristeidis Vlassis
«Γύρω από το τραπέζι», 1977
“By the table”, 1977
ακρυλικά σε καμβά
acrylic on canvas
90 Χ 63,5 εκ.
90 Χ 63.5 cm - 73 -
Η Σόνια Βασιλάκη (1948) μετά τη μαθητεία της στην Καλών Τεχνών ειδικεύτηκε στην υαλογραφία στην École Nationale Supérieure des Arts Appliqués et des Métiers d’Art. Η Βασιλάκη αρέσκεται στις μεταμορφώσεις στοιχείων της φύσης (δέντρων, φύλλων…), με συστηματικές σχηματοποιήσεις και ενίοτε παραμορφώσεις σε αρμονικές συνθέσεις φορτισμένες με συμβολισμούς. Sonia Vassilaki (1948) studied at the School of Fine Arts and then she specialised in stained glass at the École Nationale Supérieure des Arts Appliqués et des Métiers d’Art. Vassilaki likes to transform things of the natural world (trees, leaves…) using systematic schematisations and occasional deformations within harmonious compositions loaded with symbolism.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Sonia Vassilaki
Σόνια Βασιλάκη
“August”, 1979
«Αύγουστος», 1979 παστέλ σε χαρτί
pastel on paper
88 Χ 75 εκ.
88 Χ 75 cm - 75 -
Η Μαριάννα Στραπατσάκη (1947), με σύνθετες καλλιτεχνικές και θεωρητικές σπουδές στο Παρίσι, ξεκίνησε την καριέρα της με ζωγραφικά έργα έντονης γεωμετρικής αφαίρεσης, αλλά στη συνέχεια, τη δεκαετία του ’80, την κέρδισε το καλλιτεχνικό βίντεο και έπειτα οι οπτικοακουστικές εφαρμογές. Marianna Strapatsaki (1947) is a painter who followed advanced artistic and theoretical studies in Paris. She began her career with paintings of intense geometric abstraction, but then, in the 1980s, she turned to video art and audiovisual applications.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Μαριάννα Στραπατσάκη
Marianna Strapatsaki
«Μηχανή no 3», 1979-80
“Machine no 3”, 1979-80
ακρυλικά σε καμβά
acrylic on canvas
79 Χ 80 εκ.
79 Χ 80 cm - 77 -
Η Βασιλική Τσεκούρα (1947) μετά τις σπουδές της στην ΑΣΚΤ βρέθηκε στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της Γαλλίας, όπου οι καλλιτεχνικές επιρροές της εποχής την οδήγησαν σε µια αυστηρά γεωμετρική, µη εικονιστική τέχνη. Στη συνέχεια τα γεωμετρικά της σχήματα απέκτησαν κίνηση και η εικαστικός συνέχισε υιοθετώντας την οπτικοκινητική τέχνη. Vasiliki Tsekoura (1947) following her studies at the Athens School of Fine Arts she immersed herself in the artistic milieu of France. The influences of that time paved her way to a strictly geometric, nonfigurative art. In the following years, her geometric shapes acquired motion and she moved on to visualkinetic art.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Βασιλική Τσεκούρα
Vasiliki Tsekoura
«Ερωτικό no 2», χ.χ.
“Erotic no 2”, undated oil on canvas
λάδι σε καμβά
114 X 146 cm
114 X 146 εκ. - 79 -
Η Τιτίκα Σάλλα (1947), με πτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στην ΑΣΚΤ, δημιουργεί επιβλητικά έργα με πολλαπλές νοηματοδοτήσεις. Χρησιμοποιεί με εντυπωσιακό τρόπο τις τονικές διαβαθμίσεις των χρωμάτων και σχηματίζει οπτικά παιχνίδια μεταξύ εικονικού και ανεικονικού. Titika Salla (1947) completed undergraduate and postgraduate studies at the Athens School of Fine Arts. She produces imposing works with multiple meanings. Her use of tonal gradations is remarkable and creates visual games between the figurative and the non-figurative.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Τιτίκα Σάλλα
Titika Salla
«Ίχνη», 1987
“Traces”, 1987 powder pigments on wood
σκόνες σε ξύλο
78.5 Χ 89.5 cm
78,5 Χ 89,5 εκ. - 81 -
Η Μανόλια Σκουλούδη - Μπονάτσου (1947) διατηρεί κλασικές αξίες της ζωγραφικής τέχνης, όπως τις εισέπραξε από τις σπουδές της σε Αθήνα και Παρίσι. Βασίζεται στην αρμονία των χρωμάτων και διαμορφώνει με μερική νατουραλιστική διάθεση τις επιλεκτικές απεικονίσεις της, με γνώμονα πάντα την αρμονία των συνθέσεών της. Manolia Skouloudi - Bonatsou (1947) remains faithful to the traditional values of painting, influenced by her studies in Athens and Paris. She relies on the harmony of colours and, occasionally, her carefully selected representations are naturalistic while always trying to achieve plasticity.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Μανόλια Σκουλούδη - Μπονάτσου
Manolia Skouloudi - Bonatsou
«Περιγραφή 1», χ.χ.
“Description 1”, undated oil on canvas
λάδι σε καμβά
114 Χ 100 cm
114 Χ 100 εκ. - 83 -
Ο Κυριάκος Μορταράκος (1948), με σπουδές στη ζωγραφική, τη σκηνοθεσία και τη νωπογραφία, ξεκίνησε την πορεία του με ένα ιδιαίτερα εκφραστικό μορφοπλαστικό ιδίωμα. Στη ζωγραφική του, παρά τις σχηματικές απλουστεύσεις, υπερτερούσε η πλαστικότητα της σύνθεσης. Στη συνέχεια ενέπλεξε στα έργα του ποικίλα άλλα υλικά και γραφές και στράφηκε κυρίως στην κατασκευή τρισδιάστατων εγκαταστάσεων με εννοιολογικές αναφορές. Kyriakos Mortarakos (1948) studied painting, fresco and stage design. His career started with a highly expressive morphoplastic idiom, where the plasticity of the composition prevailed despite certain simplifications in terms of shape. He then integrated a variety of other materials in his works and focused primarily on the construction of three-dimensional installations with conceptual references.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Κυριάκος Μορταράκος
Kyriakos Mortarakos
«Σύνθεση με βάζο», 1975-1976
“Composition with a vase”, 1975-1976
λάδι σε καμβά
oil on canvas
75 Χ 65 εκ.
75 Χ 65 cm - 85 -
Τα ανεικονικά Ο Σταύρος Ιωάννου (1945-2005) στις απόλυτα αφηρημένες δημιουργίες του επέλεξε να εκφράζεται με έντονα εξπρεσιονιστικά στοιχεία. Οι ανεικονικές του συνθέσεις έχουν έναν χαρακτηριστικό δυναμισμό, είναι γεμάτες χρωματική ένταση και προβάλλουν ποικίλους συμβολισμούς. Ο Κώστας Λευκόχειρ (1952) φοίτησε στην Académie Royale des Beaux-Arts στη Λιέγη και αφομοίωσε στο έργο του σύγχρονους εικαστικούς προβληματισμούς. Λάτρης της αφαίρεσης και δεξιοτέχνης στη χρήση του χρώματος, καταφέρνει να συνθέτει τα έργα του με απόλυτη αρμονία και να τους προσδίδει μεταφυσική ατμόσφαιρα.
Non-figurative art Stavros Ioannou (1945-2005) chose to include powerful expressionist elements in his totally abstract creations. His non-figurative compositions are distinctively dynamic, full of colour intensity and symbolisms. Costa Lefkochir (1952) studied at the Académie Royale des Beaux-Arts in Liège and his work reflects contemporary visual considerations. Being an admirer of abstraction and highly skilled in the use of colours, his compositions are harmonious and evoke the metaphysical.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Σταύρος Ιωάννου
Stavros Ioannou
«Έργο σε σκούρα γκάμα, no 1», χ.χ.
“Work on dark shades, no 1”, undated
λάδι σε καμβά
oil on canvas
69 X 55 εκ.
69 X 55 cm - 87 -
Ιστορίες ζωγραφικής • Stories on painting
Κώστας Λευκόχειρ
Costa Lefkochir
«Σχίσμα», 1985
“Schism”, 1985
gouache και παστέλ σε χαρτί
gouache and pastel on paper
75 Χ 63 εκ.
75 Χ 63 cm - 88 -
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Κώστας Λευκόχειρ
Costa Lefkochir
«Αφιέρωμα στον Γύζη ΙV», 1985
“Homage to Gyzis ΙV”, 1985
gouache και παστέλ σε χαρτί
gouache and pastel on paper
35 Χ 50 εκ.
35 Χ 50 cm - 89 -
Κατασκευές με objets trouvés Ο Σταύρος Μπονάτσος (1945), ύστερα από τις γνώσεις που αποκόμισε από τις σπουδές του στις Σχολές Καλών Τεχνών Αθήνας και Παρισιού, εξειδικεύτηκε και στις πλαστικές ύλες στην École Nationale Supérieure des Arts Appliqués et des Métiers d’Art. Στην πορεία ασχολήθηκε συστηματικά με τη δημιουργία εικαστικών εννοιολογικών κατασκευών, στις οποίες συνδυάζει ready-made αντικείμενα, καθώς και άλλα ποικίλα βιομηχανικά υλικά.
Constructions with objets trouvés Stavros Bonatsos (1945) studied at the Schools of Fine Arts of Athens and Paris before specialising in plastic materials at the École Nationale Supérieure des Arts Appliqués et des Métiers d’Art. In the process, he systematically worked on visual conceptual constructions in which he combines the reuse of ready-made objects, as well as various industrial materials.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Σταύρος Μπονάτσος
Stavros Bonatsos
«Σύνθεση no 2», 1980
“Composition no 2”, 1980 construction
κατασκευή
65 Χ 100 cm
65 Χ 100 εκ. - 91 -
Η γενιά της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα, με καλλιτέχνες γεννημένους τη δεκαετία του ’50, άφησε ένα δυνατό καλλιτεχνικό στίγμα στην τέχνη. Είναι εμφανής στα έργα τους τόσο η ελεύθερη εικαστική διατύπωση με τις έντονες μορφικές διεθνοποιήσεις όσο και η αίσθηση αυτοπεποίθησης στις δημιουργίες τους. Σε αυτήν συνέβαλαν ιδιαίτερα η αποδοχή και αναγνώριση του κοινού, ο πολλαπλασιασμός των εκθεσιακών χώρων και η αύξηση της αγοραστικής κίνησης. Η Ελένη Μωραΐτη (1953) ασχολήθηκε με ανθρωποκεντρικές συνθέσεις ήδη από τις πρώτες της εικαστικές δουλειές στη Σχολή Καλών Τεχνών. Η ωραιοποίηση απουσιάζει από το έργο της, ενώ δίνει τη δική της εκδοχή στην αναπαράσταση της γυμνής σάρκας και των σωμάτων. Από τα έργα της πηγάζουν διάφορες εννοιολογικές αναφορές, που σχετίζονται με την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. The generation of the post-dictatorship years in Greece comprised artists born in the 1950s and left a strong artistic mark on art. The freedom of visual expression and the intense internationalizations in terms of form are evident in their works. Their creations denote a sense of self-confidence, which was the result of the acceptance and recognition by the public, the increase in the number of exhibition venues and the growth of the art market. Eleni Moraiti (1953), from her early artistic steps while studying at the School of Fine Arts, has always been interested in anthropocentric compositions. Beautification is absent from her works and she provides her own version of the rendering of nude flesh and the outline of bodies. Various conceptual references which relate to human nature and relations stem from her works.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Eleni Moraiti
Ελένη Μωραΐτη
untitled, undated
χωρίς τίτλο, χ.χ.
oil on canvas
λάδι σε καμβά
123 Χ 123 cm
123 Χ 123 εκ. - 93 -
Η Μαριλένα Ζαμπούρα (1954) δίνει μια μεταμοντέρνα εκδοχή στη σχέση εικονικού/ανεικονικού, αφού συνεχώς κινείται ανάμεσα στα δύο. Όλες οι αναπαραστάσεις της υπογραμμίζουν έμμεσα το συμβολικό τους περιεχόμενο, χωρίς να το αποκαλύπτουν εντελώς οι εικονογραφικές της επιλογές. Marilena Zamboura (1954) oscillates between the figurative and the non-figurative and offers a postmodern version of their association. All her works emphasize their symbolic content in an indirect fashion, given that her illustrational choices do not reveal it in its entirety.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Μαριλένα Ζαμπούρα
Marilena Zamboura
«Πρόσωπο», 1983
“Face”, 1983
λάδι και κάρβουνο σε καμβά
oil and charcoal on canvas
102 Χ 142 εκ.
102 Χ 142 cm - 95 -
Επαναπροσδιορισμός της αποδόμησης της φόρμας Ο Γιάννης Αδαμάκος (1952), με τις αφαιρετικές διατυπώσεις μιας πρωτόγνωρης και έντονα εξπρεσιονιστικής τάσης, ξεχώρισε από τα πρώτα του βήματα. Η ιδιάζουσα γραφή του εξελίχθηκε σε εντελώς αφαιρετική και εγκατέλειψε κάθε μορφοποίηση, δίνοντας έτσι εξαίσια δείγματα λυρικών αφαιρετικών συνθέσεων, με μοναδικές διατυπώσεις μεταξύ της χρωματικής αναπαράστασης και της απουσίας της.
Redefining the deconstruction of the form Yiannis Adamakos (1952), with his abstract formulations of an unprecedented and exceptionally expressionist tendency, stood out from the very beginning. His distinctive discourse evolved into complete abstraction where forms were expelled. This resulted in superb lyrical abstract compositions, with unique formulations between colour representation and its absence.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Γιάννης Αδαμάκος
Yiannis Adamakos
«Φιγούρα 1», 1983
“Figure 1”, 1983
μικτή τεχνική σε καμβά
mixed media on canvas
120 Χ 150 εκ.
120 Χ 150 cm - 97 -
Ο Θεόφιλος Γκερεδάκης (1952) σπούδασε στο Παρίσι και ενστερνίστηκε την πλήρη μορφική αφαίρεση. Στα έργα του αναπαριστά δαιδαλώδεις χρωματικούς σχηματισμούς, που αποτελούν μια παράδοξη οπτική εμπειρία και προκαλούν ταραχή στον θεατή, αφού δίνουν την εντύπωση πεδίων μάχης έτοιμων να εκραγούν. Theofilos Gkeredakis (1952) studied in Paris and embraced complete abstraction of the form. The meandering colour interventions in his works constitute a visual experience causing viewers to feel uneasy because they give the impression of battlefields ready to explode.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Θεόφιλος Γκερεδάκης
Theophilos Gkeredakis
χωρίς τίτλο, 1989
untitled, 1989 ink on paper
μελάνι σε χαρτί
57.7 Χ 42.6 cm
57,7 Χ 42,6 εκ. - 99 -
Ο Ηλίας Χαρίσης (1957), τολμηρός καλλιτέχνης, μάστορας στο σχέδιο και δεξιοτέχνης στη χρήση του χρώματος, έχει δώσει μοναδικά δείγματα με την αναγνωρίσιμη εξπρεσιονιστική του έκφραση. Τα έντονα ελλειπτικά περιγράμματα των απεικονίσεών του δεσπόζουν στις επιβλητικές του συνθέσεις και παραπέμπουν στις σημασιολογικές του αναφορές. Elias Harissis (1957) is a bold artist, skilled in the use of colour and a true master of drawing. He has produced unique works of art with his recognizable expressionist style. The strongly elliptical outlines of his representations define his imposing compositions and refer to his semantic references.
Stories on painting • Ιστορίες ζωγραφικής
Ηλίας Χαρίσης
Elias Harissis untitled, 1982
χωρίς τίτλο, 1982
acrylic on canvas
ακρυλικά σε καμβά 200 Χ 170 εκ.
200 Χ 170 cm - 101 -
Afterword Stories on Painting through the Collections of the Heraklion Municipal Art Gallery The thematic content of the present edition is indicative and its aim is to reflect –drawing from the collections of the Heraklion Municipal Art Gallery– part of the trajectory of neo-Hellenic painting, from the early 20th century until the end of the 1980s, through the works of painters born between 1870 and the 1950s. At present, the works included in the collections of the Municipal Gallery are not being exhibited and are available online in alphabetical order at the website of the Municipal Gallery. This project, however, seeks to promote and disseminate them, as well as to emphasize their educational importance, given that the well-documented thematic units are of pivotal importance for the understanding and teaching of the history of art of the 20th century and could also serve as an educational tool. The present volume comprises paintings classified in thematic axes in chronological and stylistic order and its aim is to appeal to art enthusiasts but also to a wider audience. We decided to add indicative references and comments to the categorization by artistic movement and not to include biographical information of the artists because such information is available at the website of Heraklion Municipality (www.heraklionartgallery.gr). *** A special thanks to the Mayor of Heraklion Mr. Vassilis Lambrinos and to the Heraklion Municipality Deputy Mayoress for Culture Mrs. Aristea Plevri, who entrusted me with this volume, and to the tireless Marianna Gialiti for her continuous assistance. I would also like to thank Cloudprint for their excellent collaboration, Elisabeth Tsami and Liana Tsinoglou. I would also like to express my heartfelt thanks to all those who contributed in the completion of this volume, especially to the Deputy Director General of the General State Archives, Mrs. Amalia Pappa, to my friend Fofi Christakou and to Nina Karapidaki and Eleftheria Iatraki for their moral support. Louisa Karapidaki
Επίλογος Ιστορίες Ζωγραφικής μέσα από τις Συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης Ηρακλείου Η επιλογή του θεματικού περιεχομένου της παρούσας έκδοσης είναι ενδεικτική και έγινε με γνώμονα να αποτυπωθεί μέσα από τις Συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης Ηρακλείου ένα μέρος της πορείας της Νεοελληνικής ζωγραφικής, από τις αρχές του 20ού αιώνα έως και το τέλος της δεκαετίας του 1980. Η περίοδος αυτή αφορά ζωγράφους που γεννήθηκαν από το 1870 μέχρι τη δεκαετία του 1950. Τα έργα των Συλλογών της Δημοτικής Πινακοθήκης προς το παρόν δεν εκτίθενται και παρουσιάζονται μόνον αλφαβητικά στον ιστότοπο της Πινακοθήκης. Ωστόσο, στόχος αυτού του πονήματος είναι η προβολή και διάδοση των έργων, αλλά και η ανάδειξη της εκπαιδευτικής τους σημασίας, αφού οι άρτια τεκμηριωμένες θεματικές του ενότητες συμβάλλουν αποτελεσματικά στην κατανόηση και διδασκαλία της Ιστορίας της Τέχνης του 20ού αιώνα και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Στο παρόν λεύκωμα παρουσιάζονται μόνον έργα ζωγραφικής, ταξινομημένα ανά χρονικές και τεχνοτροπικές ενότητες. Ο τόμος απευθύνεται σε ένα φιλότεχνο αλλά και σε ένα ευρύτερο κοινό, θεωρήσαμε δε σκόπιμο εκτός από την κατηγοριοποίηση ανά καλλιτεχνικό ρεύμα να προσθέσουμε ενδεικτικές αναφορές και σχόλια, ενώ δεν συμπεριλάβαμε τα βιογραφικά των καλλιτεχνών, καθώς αυτά είναι αναρτημένα στη διαδικτυακή σελίδα του Δήμου Ηρακλείου (www.heraklionartgallery.gr). *** Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στον Δήμαρχο Ηρακλείου Βασίλη Λαμπρινό και στην Αντιδήμαρχο Πολιτισμού Αριστέα Πλεύρη, που μου εμπιστεύτηκαν τη σύνταξη αυτού του τόμου, καθώς και στη Μαριάννα Γιαλύτη για την άοκνη βοήθειά της. Επίσης, ευχαριστώ την εταιρεία Cloudprint για την άψογη συνεργασία, την Ελισάβετ Τσάμη και τη Λιάνα Τσινόγλου. Θερμές ευχαριστίες και σε όλους όσους συνέβαλαν στην ολοκλήρωση του έργου, ιδιαίτερα στην Αμαλία Παππά, αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους, στη φίλη Φώφη Χρηστάκου, καθώς και στις Νίνα Καραπιδάκη και Ελευθερία Ιατράκη για την ηθική υποστήριξη. Λουίζα Καραπιδάκη
Ενδεικτικές πηγές | Indicative sources http://www.iset.gr/ https://www.nationalgallery.gr/ Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών: Ζωγράφοι – Γλύπτες – Χαράκτες, συλλογικό, εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα 1997 (τόμοι 1-4) Χ. Καμπουρίδης, Γ. Λεβούνης, Νεοελληνική Τέχνη 20ός αιώνας: Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική. Οι πολύτιμες Συλλογές της Πινακοθήκης της Ρόδου, Υπουργείο Αιγαίου, Αθήνα 1999 Μανόλης Βλάχος, Η Νεώτερη Ελληνική Ζωγραφική στη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 2007 Συλλογή Γ. Ι. Κατσίγρα, Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, επιμέλεια Ειρήνη Οράτη, 2005 Ο τόπος, η ιστορία, οι άνθρωποι στη Συλλογή Κατσίγρα: Επανασύνδεση, Δημοτική Πινακοθήκη ΛάρισαςΜουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, επιμέλεια Συραγώ Τσιάρα, 2019
Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι – Γλύπτες – Χαράκτες [Dictionary of Greek Artists: Painters – Sculptors – Engravers], ed. Melissa, Athens 1997 (vol. 1-4) H. Kambouridis - G. Levounis, Νεοελληνική Τέχνη 20ός αιώνας. Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική. Οι πολύτιµες Συλλογές της Πινακοθήκης της Ρόδου [Modern Greek Art - the 20th century. Painting – Sculpture – Engraving. The valuable collections of Rhodes Art Gallery], Ministry of the Aegean, Athens 1999. Manolis Vlachos, Η Νεώτερη Ελληνική Ζωγραφική στη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος [Modern Greek Painting in the Collection of the Bank of Greece], Bank of Greece, Athens 2007 Η συλλογή Γ. Ι. Κατσίγρα. Δηµοτική Πινακοθήκη Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι .Κατσίγρα [G. I. Katsigras collection. Municipal Art Gallery of Larissa - G. I. Katsigras Museum] edited by Irene Orati, 2005 Ο τόπος, η ιστορία, οι άνθρωποι στη Συλλογή Κατσίγρα: Επανασύνσεδη. [Place, history and the people in the Katsigras Collection: Reconnect]. Municipal Art Gallery of Larissa - G. I. Katsigras Museum, edited by Syrago Tsiara, 2019
ISBN: 978-618-85881-1-0
