Overbelaste mantelzorgers signaleren en ondersteunen

Een overbelaste mantelzorger is iemand die constant te veel op zijn of haar bordje heeft. Dit heeft negatieve effecten op het leven en gezondheid van de mantelzorger.

Waardoor ontstaat overbelasting?

Risicofactoren voor overbelasting zijn:

  • mantelzorg die 24/7 uur door gaat
  • voor langere tijd zorgen
  • samenwonen met de zorgvrager
  • de zorg niet kunnen delen met een ander
  • een persoonlijkheidsverandering van de zorgvrager

Wat zijn de risicogroepen?

Mantelzorgers die zorgen voor:

  • hun oudere partner
  • een naaste met geheugenproblemen of dementie
  • een naaste met psychische kwetsbaarheid
  • een naaste met een terminale ziekte

Mantelzorgers die de zorg combineren met werk, school of studie

Jongeren die opgroeien met een ziek gezinslid

Hoe herken je overbelasting?

Overbelasting kun je herkennen aan bijvoorbeeld een constant gevoel van tijdsdruk, geen tijd voor scholing, werk of vrije tijd, gezondheids- of psychische klachten, gedragsproblemen zoals rusteloosheid en meer roken en drinken.

Vragenlijsten en mantelzorgtesten kunnen helpen om de belasting van mantelzorgers in kaart te brengen. Door mantelzorgers regelmatig deze testen te laten invullen, kun je de belasting op langere termijn bepalen. We zette er een aantal op een rij:

Bekijk de vragenlijsten voor mantelzorgers

Hoe kun je mantelzorgers helpen?

Van persoonlijke begeleiding tot emotionele steun, van praktische hulp tot vervangende zorg. Er zijn verschillende manieren om mantelzorgers te ondersteunen.

Maar het begint bij een goed gesprek om te achterhalen waar de mantelzorger behoefte aan heeft.

Adviezen

  1. Neem de tijd om oprecht te luisteren naar de mantelzorger. Geef erkenning voor hun situatie en waardering.
  2. Wees bewust van de ziekte of beperking voor naasten, ook voor kinderen. Bespreek welke ondersteuning zij nodig hebben.
  3. Standaardoplossingen bestaan niet. Het is voor iedereen anders welke hulp nodig is en op welk moment. Voor de een is dit respijtzorg, voor de ander heldere afspraken met de werkgever.
  4. Maak mensen bewust van de rol die ze hebben als mantelzorger. Daardoor kunnen zij de weg naar ondersteuning beter vinden.
  5. Maak met collega’s afspraken over het signaleren, ondersteunen en doorverwijzen van overbelaste mantelzorgers. Bespreek casussen tijdens het werkoverleg.
  6. Overbelaste mantelzorg kan leiden tot ontspoorde mantelzorg. Dan is de Wet verplichte meldcode van toepassing
  7. Ken de sociale kaart van mantelzorgondersteuning en verwijs door naar de mantelzorgconsulent of andere hulpverlener als de situatie daar om vraagt.
  8. Zet het telefoonnummer van de mantelzorgconsulent in je telefoon voor advies of om een afspraak te maken voor de mantelzorger.