.jpg)
លោក ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) ចាប់ដៃជាមួយលោក ពូទីន (ស្តាំ) កាលពីជំនួប នៅក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូលរុស្ស៊ី-អាស៊ាន ក្នុងទីក្រុងសូជី កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៦។ AFP
មន្ត្រីស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានអះអាងថា លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានផ្ញើលិខិតអញ្ជើញប្រមុខរដ្ឋសហព័ន្ធរុស្ស៊ី សម្រាប់ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ដែលកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងនាមប្រធានប្តូរវេន ក្នុងខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ប៉ុន្តែស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំកម្ពុជា មិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបនោះទេ។
បើទោះបីមិនទាន់មានការបញ្ជាក់ពីវត្តមានរបស់ប្រមុខរដ្ឋរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែកម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួន សម្រាប់ដំណើរការកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនានា ដោយមានប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងគណៈប្រតិភូជាង ៤០ ប្រទេសមកចូលរួម ដោយត្រូវផ្អាកកម្មវិធីបុណ្យអុំទូកប្រចាំឆ្នាំ ព្រោះវានៅកៀកគ្នាពេក។
ក្នុងការសង្ខេបព្រឹត្តិការណ៍ ជុំវិញសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន និងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនានា ដែលរៀបចំឡើងដោយស្ថានទូតសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាលើកទី៧ កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា លោក Rafael Iangareev មន្ត្រីទទួលបន្ទុកព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំនៅរាជធានីភ្នំពេញបាននិយាយថា ស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំកម្ពុជា បានទទួលលិខិតអញ្ជើញរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រាប់ការអញ្ជើញប្រមុខរដ្ឋសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងរុស្ស៊ី ដែលនឹងត្រូវរៀបចំឡើង នៅក្នុងខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ។
លោកមន្ត្រីទូតរូបនេះ បានអះអាងថា ស្ថានទូតរុស្ស៊ី ប្រចាំក្រុងភ្នំពេញ បានបញ្ជូនលិខិតអញ្ជើញនោះទៅកាន់ក្រុងម៉ូស្គូរួចរាល់ហើយ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានការសម្រេចចិត្តណាមួយ ដែលស្ថានទូតប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញ បានដឹងពីសំណាក់វិមានក្រឹមឡាំង នៅឡើយទេ។
ទោះបីយ៉ាងណា មន្ត្រីទទួលបន្ទុកព័ត៌មានប្រចាំស្ថានទូតរូបនេះ បានលើកឡើងពីភាពសំខាន់ស្តីពីទំនាក់ទំនងអាស៊ាន និងរុស្ស៊ី ក៏ដូចជាទំនាក់-ទំនងទ្វេភាគី រវាងកម្ពុជា និងរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែលោកមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានផ្លូវការអំពីថា តើលោកប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន នឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំ ឬអត់នោះទេ។ អាស៊ាន និងវិមានក្រឹមឡាំង បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានរុស្ស៊ីលើកដំបូង ក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
មេដឹកនាំរុស្ស៊ី គឺអតីតប្រធានាធិបតីលោក ឌីមីទ្រី មេដវេដេវ (Dmitry Medvedev) ដែលចូលកាន់តំណែង ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ យ៉ាងហោចក៏ធ្លាប់បានបំពេញទស្សនកិច្ច នៅកម្ពុជាចំនួន ២ លើក ដោយលើកទី១ ក្នុងអំឡុងពេលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ និងបំពេញទស្សនកិច្ច នៅកម្ពុជាលើកទី២ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ក្នុងនាមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។
ទោះបីជាវត្តមានរបស់លោក ពូទីន សម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូករុស្ស៊ី ក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ អាស៊ានរុស្ស៊ី ថ្ងៃទី ១២ ឬ ១៣ ខែវិច្ឆិកា មិនទាន់ត្រូវបានអះអាងក្តី ប៉ុន្តែវត្តមានរបស់ប្រមុខរដ្ឋសហព័ន្ធរុស្ស៊ីនេះ ត្រូវបានបញ្ជាក់ សម្រាប់ការចូលរួមប្រជុំកំពូល G20 នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលនឹងរៀបចំឡើងតែ ២ ថ្ងៃ ក្រោយកិច្ចប្រជុំ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
ប្រទេសថៃ ឯណោះវិញ ដែលនឹងត្រូវធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃវេទិកាស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា «APEC» ក៏បានអញ្ជើញលោក ពូទីន ទៅចូលរួមផងដែរ ដោយកិច្ចប្រជុំ APEC នឹងត្រូវរៀបចំឡើងតែ ២ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយកិច្ចប្រជុំ G20 ។
វត្តមានក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់លោក ពូទីន បានក្លាយជាចំណុចគួរចង់ដឹង និងតាមដាន បន្ទាប់ពីរូបលោកបានបង្កឱ្យមានអរិភាពយ៉ាងខ្លាំង ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងមហាអំណាច ក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបខាងលិច ដោយសារប្រមុខដឹកនាំរុស្ស៊ីរូបនេះ សម្រេចលើកទ័ពចូលលុកលុយប្រទេសអ៊ុយក្រែន ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៤ ខែកុម្ភៈ ដើមឆ្នាំនេះ ដោយចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន ដែលលម្អៀងទៅរកលោកខាងលិចដោយការចូលអង្គការណាតូ ដែលជាក្តីកង្វល់ ចំពោះសន្តិសុខជាតិរុស្ស៊ី ព្រមទាំងចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បច្ចុប្បន្នថា «ប្រកាន់របបណាហ្ស៊ីនិយម» ដែលសម្លាប់ពលរដ្ឋ នៅតំបន់ភាគខាងកើត ដែលទាមទារបំបែកខ្លួន និងគាំទ្រ ដោយរុស្ស៊ី។
មេដឹកនាំប្រទេសជាច្រើនចង់ចេញមុខជួបផ្ទាល់ជាមួយលោក ពូទីន ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយឈានទៅបញ្ចប់សង្គ្រាម នៅអ៊ុយក្រែន ដែលបានអូសបន្លាយជិត ៩ ខែទៅហើយ ប៉ុន្តែគ្មានសញ្ញាណឈ្នះ ឬក៏ចាញ់ពិតប្រាកដនោះទេ ដោយសារកងទ័ពនៃប្រទេសទាំង ២ បានវាយរុញច្រានគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងអំឡុងពេលនេះ។
មូលហេតុនៃការរៀបចំប្រជុំអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ដែលមានមេដឹកនាំពិភពលោកសំខាន់ៗ ចូលរួមនៅក្រុងភ្នំពេញ ក៏ជាមូលហេតុចម្បងមួយ ដែលនាំឱ្យប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចផ្អាកកម្មវិធីប្រណាំងទូកថ្នាក់ជាតិប្រចាំឆ្នាំ ដែលគ្រោងធ្វើនៅភ្នំពេញនេះផងដែរ។ នេះបើតាមការអះអាងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលចែកចាយតាមបណ្តាញសង្គម នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា។
លោក ហ៊ុន សែន បានចេញសារបញ្ចាក់មូលហេតុដល់ប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោយមានការរិះគន់ខ្លះអំពីមូលហេតុផ្អាកកម្មវិធីប្រណាំងទូកបណ្តាលមកពីខ្វះថវិកាចំណាយ ដោយអះអាងថា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានប្រចាំឆ្នាំអមដោយកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធជាច្រើន ដូចជាកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូក៣ ដែលរួមបញ្ចូលអាស៊ាន និងប្រទេសចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូកសហរដ្ឋអាមេរិក និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូករុស្ស៊ី ជាដើម នឹងត្រូវរៀបចំឡើង នៅរាជធានីភ្នំពេញប្រទេសកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី ១០ ដល់ថ្ងៃទី ១៣ ខែវិច្ឆិកា។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា៖ «តាមការគ្រោងរៀបចំរបស់យើង គឺយើងប្រជុំអាស៊ាន ចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ១០ ខែវិច្ឆិកា ហើយចាប់ពីថ្ងៃទី ១០ ១១ ១២ និង ១៣ គឺជាការប្រជុំដ៏ធំ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងដៃគូពាក់ព័ន្ធយ៉ាងច្រើនមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ»។
លោកបានបន្តថា៖ «ប្រសិនបើកម្មវិធីគ្មានការផ្លាស់ប្តូរទេ ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី ៧ គឺមានទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម នៅថ្ងៃទី ៨ មានទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន និងនៅថ្ងៃទី ៩ មានទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន»។
តាមប្រតិទិន កម្មវិធីប្រណាំងទូកថ្នាក់ជាតិអមដោយព្រះរាជពិធីបុណ្យអកអំបុក និងសំពះព្រះខែ រយៈពេល ៣ ថ្ងៃ ចំថ្ងៃទី ៧ ដល់ថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកានោះតែម្តង។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ការប្រជុំអាស៊ានលើកនេះអាចចាត់ទុកថា ជាការប្រជុំ ដ៏ធំ ដែលមិនធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិនៃការប្រជុំអាស៊ាន រាប់ទាំងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ដែលយើងមានគណៈប្រតិភូ រហូតជិត ៤០ គណៈប្រតិភូ ធ្វើដំណើរមកកាន់ក្រុងភ្នំពេញ កាលពីដើមខែសីហា កន្លងទៅ។
លោក បានបញ្ជាក់ថា៖ «ការប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នៅពេលខាងមុខ ជាការប្រជុំដ៏ធំ ដែលកម្រកើតមាន ហើយវាមិនបានកើតមាននោះឡើយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ និងឆ្នាំ ២០២១ ដែលត្រូវធ្វើនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម និងប្រ៊ុយណេ ប៉ុន្តែជាកុសលល្អ យើងអាចធ្វើនៅក្រុងភ្នំពេញ» ។
ជាមួយគ្នានេះ ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំទីក្រុងម៉ូស្គូមិនទាន់ឆ្លើយតបសំណួររបស់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ អំពីការបញ្ជាក់របស់វិមានក្រឹមឡាំងនោះទេ៕
