Rivierengebied

'Dit moet de kop ingedrukt', klinkt het na heibel in Hedel

Uitgebrande auto's na de nieuwjaarsnacht in Hedel.
Uitgebrande auto's na de nieuwjaarsnacht in Hedel. © Bart Meesters
HEDEL - Dit nooit meer. Dat is een van de eerste reacties die je hoort na gebeurtenissen die afschuw wekken. Zoals vernielingen rond de jaarwisseling in Hedel. En toch gaat het daar steeds mis. De lokale politiek eist een stevige aanpak.
Op basis van een eerste schatting van het Verbond van Verzekeraars is de particuliere schade tijdens de jaarwisseling in ons land ongeveer 10 miljoen euro.
In Hedel gingen onder meer verkeersborden, brievenbussen en vuilnisbakken eraan. Twee auto's en een caravan gingen in vlammen op. De camera's die er waren geplaatst om relschoppers af te schrikken, werden vernield.
Jongeren die eerder in beeld waren gekomen vanwege overlast krijgen een waarschuwing op de deurmat, zei burgemeester Van Kooten van Maasdriel - Hedel valt onder die gemeente - afgelopen najaar. Robert van Dijk van collegepartij CDA in Maasdriel heeft het idee dat die brief weinig heeft uitgehaald. "Maar ik hoor ook geluiden dat de relschoppers van buiten Hedel kwamen."
Dat zegt ook Bart de Leeuw van Samen Sterk Maasdriel, coalitiepartner. "Dit moet stevig geëvalueerd worden. Het is een capaciteitsprobleem. Iedereen die een uniform heeft, had dat tijdens de jaarwisseling aan."
De gebeurtenissen in Hedel vragen om een stevige evaluatie in de gemeenteraad, zegt Van Dijk. Hij noemt die camera's 'een misser'. "Die gingen er als eerste aan. Je kunt hooguit diegene pakken die bij die vernieling letterlijk op beeld staat, als dat lukt. Verder niks", aldus Van Dijk.
Dit moet de kop worden ingedrukt
CDA in Maasdriel
Hij wil dat het college van burgemeester en wethouders dit jaar een plan van aanpak heeft voor oud en nieuw 2023-2024. "Dit moet de kop worden ingedrukt. Alle middelen die zijn toegestaan moeten daarvoor worden ingezet." Voorbeelden daarvan noemt hij niet.
Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) signaleert dat het met oud en nieuw al decennia onrustig is in dorpen in het Rivierengebied. "Onder meer in de gemeenten West Betuwe, Tiel, Neder-Betuwe en Zaltbommel (...) worden brandjes gesticht, waardoor soms ook complete caravans uitbranden", staat in het rapport Jaarwisseling 2020-2021: anders dan anders van het instituut, dat toen nog Instituut Fysieke Veiligheid heette.

'Chaotische situatie vanwege veel vuur'

"Tijdens en rond de jaarwisseling zijn er jaarlijks veel ordeverstoringen", aldus het NIPV. "Veel meer dan op andere dagen of uitgaansavonden. Het gaat om vernielingen, brandstichting en overlast, vaak vuurwerk-gerelateerd, en om openlijk geweld. (...) Direct na de jaarwisseling nemen het geweld en de vernielingen sterk toe. Dit heeft plaats in een chaotische situatie vanwege veel vuur (onder andere kerstbomen stoken), vuurwerk, herrie, rook en volk op straat."
Het is een traditie die alleen in ons land voorkomt, zegt het instituut. "Satellietfoto’s in de uren na de jaarwisseling laten – bij helder weer – zien dat Nederland onder een vuurwerkwolk ligt en andere landen niet."
Terug naar de vernielingen en in het bijzonder die in Hedel. Wie heeft het daar eigenlijk voor het zeggen? "Ik mag hopen dat dat het gemeentebestuur is", reageert VVD-fractieleider in Maasdriel Ko Kooijmans. Hij spreekt zijn afschuw uit over de gebeurtenissen. "Het leek wel een anarchie."
Het afsteken van vuurwerk vindt Hooijmans prima, vreugde op straat ook, zelfs met vuur erbij. Maar vernielingen: nee. Een vuurwerkverbod is volgens hem de oplossing niet. De VVD'er: "Je moet gerichter te werk gaan en inwoners betrekken bij je plannen om de jaarwisseling goed te laten verlopen."

Taak voor de ouders

Volgens Van Dijk ligt hier een taak voor de ouders. "Die van mij zijn inmiddels jongvolwassen maar ze hebben tijdens de jaarwisseling nooit andermans eigendommen vernield. De meeste ouders hebben kinderen die zich goed gedragen. Bij ouders met probleemkinderen durven we niet te komen."
Hoe nu verder? Een kansrijk plan voor de jaarwisseling volgens Hooijmans is een evenement waar inwoners elkaar ontmoeten. "In een feesttent bijvoorbeeld." Hij denkt ook aan vreugdevuren op aangewezen plaatsen, zoals in Scheveningen. "Die zou je als gemeente kunnen faciliteren."
Van Dijk ziet hier geen brood in. "Dat wil de jeugd helemaal niet. Jongeren willen iets op plekken waar ze niet mogen komen."