LA REVÒLTA DELS TOCHINS (1371-1381)

Christian Andreu.- L’an 1380 la situacion en Lengadòc es òrra pel rei de França. La revòlta tochina sembla s’arrestar pas. E s’espandís encara mai. Cal cambiar lo govèrn d’aquela region conquistada fa gaire per França. Carles V decidís de nomenar Gaston Febús, Comte de Fois, coma lo nòu politic que poiriá tornar la patz a l’airal. Segon los sieus ministres es un bon administrador per rapòrt als que i aguèron abans. A mai, es occitan, coma los tochins.

Pasmens, lo govèrn de Febús demorarà gaire. La mòrt del rei entraïnarà un nòu cambiament al govèrn del Lengadòc. Lo Conselh del Rei conselharà tornar situar lo Duc de Berric coma lo nòu governador. Malgrat qu’es brica aimat. Malgrat que vòl tot o finir amb sang e fuòc. O benlèu pr’açò.

Aquel quite an lo Duc de Berric amassa amb una armada de 800 mercenaris angleses e decidís tornar a la region revoltada d’Occitània. Quand arriba al Roergat començarà una guèrra que finís jamai entre los tochins e los alavetz nomenats franchimands. Los tochins, a mai, an lo sosten del pròpri Gaston Febús, que vòl tornar a l’administracion d’aquela region occitana.

Los tochins son dirigits per Gerard de Brusac, Pèire Ceseron e Copet. Aprés atacar l’armada del Duc de Berric, la revòlta s’espandís mai encara per Albí, Montalban e Tolosa e los tochins conquistan plusors castèls de la region. Puèi la borgesiá de Carcasona, Nimes (Lodève), Clermont e Beaucaire decidís tanben balhar d’ajuda als tochins.

 La revòlta generala

En 1381 tot lo Lengadòc s’es revoltat contra la monarquia francesa. En estiu los consuls de la vila de Carcassona, Bernat Tisseire e Pèire Boièr demandan als abitants de la vila d’aucir los franchimands e dubrir las pòrtas als tochins. Los dirigents Borga e Pèire de Brugèras dintraràn lèu en la vila.

La situacion ven dangierosa pel Duc de Berric, que decidís i anar personalament per luchar contra los revoltats. Prèp de Carcassona, totun, serà atacat pels tochins, que ganharàn la batalha, a mai de conquistar l’argent d’aquela armada de mercenaris. Lo 20 de julhèt  lo Duc déu fugir cap a Rabastens sonque amb son caval. L’imatge serà estonanta pels occitans, e la revòlta creisserà mai encara.

Segon la Cronica de Saint-Denis los tochins alara son “infinits” mèstres de tota la region occitana que i a demest Carcassona, Tolosa e Albí. Nimes tanben se revoltarà pendent l’automne. Pasmens, quand los abitants d’aquela vila demandan mens d’impòstes, los consuls se n’anaràn a cercar d’ajuda al rei de França. Sonque un consul de la vila demorarà amb los abitants revoltats de Nimes, Pèire Ponchut, benlèu pr’amor qu’el tanben es occitan.

 Comença la repression

Malgrat l’espandiment gigantàs de la revòlta tochina en Occitània e que comença a èsser un vertadièr dangièr per la monarquia francesa, lo Duc de Berric decidís far una nova ataca. Mai pensada. Mai prigonda. Amassa una armada de genoveses dirigits per Andrea Doria e los fraires Loís e Conrad Grimaldi, senhors de Mónegue. En Uchaud los tochins son desfachats per aquela armada e i aurà mai de 100 mòrts. Los presonièrs tanben seràn executats bolhits vius dins lo fuòc e los qu’auràn mai d’astre sonque perderán las mans. Sonque Pèire Ponchut poirà fugir.

Pendent la fin de 1383 la region viurà una contrataca dels tochins; los castèls d’Arpalhargas e Cailar seràn brutlats e conquistaràn Cornilhon, Montclús, Valmala e Vezenòbra. Arribaràn fins a Avinhon e lo Papa demana a la populacion locala se revoltar pas. Los tochins arriban aquela an fins al Quercy, lo Vivarés, Peitieus e lo Daufinat.

Ara los tochins son mai de 10 000 òmes armats qu’an lo sosten dels occitans e vòlon sauvar la pàtria occitana. L’enemic es clar: lo govèrn dels franceses e la Glèisa. Segon los cronicaires de l’epòca son dins la vida vidanta de totas las vilas e vilatges occitans; òm pòt parlar amb eles plan sens o saber pr’amor que pòdon èsser un vesin, familha, un conegut, un paire o un filh.

Es un movement popular. Segon de Sède “aquò arrestèt pas dins l’armada dels tochins la preséncia de mai d’un noble occitan. D’efièch, la noblesa paisana occitana cambièt plan pr’amor de la guèrra contra los catars e puèi la guèrra de 100 ans. Fòrça nobles foguèron roïnats e aimavan brica lo govèrn francés”. E aprés 1380 lo movement vendrà mai e mai radical.

Cal dublidar pas que tanben es un movement patriotic occitan. Aquò o dison pas los istorians occitans mas la quita cronica contemporanèa de Saint-Denis: los companhons tochins jurèron èsser los servicials de l’antica libertat de la siá pàtria (Patriae antiquam serventes libertatem) que sembla qu’es pas, justament, la de França. Pels occitans de l’epòca lor país es mai grand que lo Lengadòc o Auvèrnhe. Pr’açò Borgha, auvernhat, se n’anarà sens dobtar a luchar contra los franchimands al Lengadòc. E Pèire de Brugèras a Auvèrnhe, ont serà ailà aucit.

Lo sens patriotic occitan dels tochins foguèt tanplan espepissat per d’autres cronicaires d’aquela epòca, coma Joan Froissart. Quand ne parla en la sieuna celèbra Cronica, parlèt de totes los abitants de totes los païses de la lenga d’òc coma d’abitants d’un país enemic e totalament contraris al reialme de França. Froissart, doncas, tanben coneguèt plan aquela revòlta.

En París la revòlta es considerada coma quicòm d’òrre. Los tochins son pas considerats coma “çò de pièger” sonque pr’amor de la siá revòlta. De revòltas a l’epòca entre paisans n’i aviá plan. La majoritat èran pr’amor de las talhas. Mas Carles VI, rei de França , sap plan que son d’òmes que tanplan luchan per la libertat d’Occitània. Sap plan que son pas franceses pr’amor que lors ancessors conquistèron lor país amb sang e fuòc e fa gaire. E pr’amor d’aquò son, benlèu, plan mai dangieroses que d’autres revoltats. E cal finir amb los tochins d’un biais definitiu, abans que pòscan ganhar lor territòri.

La Cronica de Saint-Denis parlarà dels tochins coma “de membres de la pièger secta. Los tochins son los òmes pus òrres, trangressors de tot drech divin e uman, dirigits per un instint diabolic. Son una amassada de bèstias e pauc mai. “Mas aquò es sonque propaganda. Per desfachar la revòlta dels tochins, çò que cal ara es amassar una gigantassa armada e l’enviar a Occitània (contunharà).