Με τα βαρίδια των παθογενειών από χρόνια και τη δοκιμασία της πανδημίας, το δικαστικό σύστημα επιχειρεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες απονομής της δικαιοσύνης για το τρέχον δικαστικό έτος, που ξεκίνησε φέτος ήδη από την πρώτη του μηνός.
Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, ειδικά στον Αρειο Πάγο, για να καλυφθούν οι μεγάλες εκκρεμότητες που κληροδοτήθηκαν από το κλείσιμο των δικαστηρίων λόγω κορωνοϊού την περασμένη άνοιξη, η κατάσταση στην πολιτική και ποινική δικαιοσύνη είναι εξαιρετικά βεβαρημένη.
Χιλιάδες είναι ήδη οι αδίκαστες υποθέσεις και οι νομοθετικές ρυθμίσεις των μαζικών παραγραφών για αδικήματα ήσσονος σημασίας, πρακτική που επελέγη ως λύση ανάγκης και από τη σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου, δεν βελτίωσε σημαντικά την υπάρχουσα κατάσταση.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης από την πλευρά του, με νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως η ίδρυση ειδικών τμημάτων σε μεγάλα δικαστήρια, π.χ. της Αθήνας, για να εκδικάζουν γρήγορα υποθέσεις επενδυτικού ενδιαφέροντος και μεγάλης οικονομικής σημασίας, όπως για ενέργεια, τηλεπικοινωνίες και λοιπά, επιχειρεί να βρει λύση για σύντομη εκκαθάριση σημαντικών υποθέσεων που θα δώσουν ανάσα και στην πληττόμενη οικονομία.
Ομως τα τμήματα αυτά –ειδικού σκοπού– θα λειτουργήσουν στο εξής, οπότε και θα παράγουν τα όποια αποτελέσματα, ενώ η ρύθμιση για εξωδικαστική επίλυση διαφορών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις προχώρησε, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποτελέσει πραγματική ανάσα για την πολιτική και ποινική δικαιοσύνη που μαστίζεται από το πρόβλημα του όγκου των αδίκαστων υποθέσεων.
Πάντως τη φετινή δικαστική χρονιά που ξεκίνησε ήδη με το άγχος του κορωνοϊού, το υπουργείο Δικαιοσύνης και η ηγεσία του Αρείου Πάγου αγωνιούν για ενδεχόμενη εμφάνιση κρουσμάτων στα μεγάλα δικαστήρια, όπου και οι συνθήκες της απονομής δικαιοσύνης εκ των πραγμάτων δεν είναι οι καλύτερες από πλευράς κτιριακής υποδομής, κυρίως στο Εφετείο της Αθήνας αλλά και σε άλλα δικαστήρια.
Παρ’ όλα αυτά, έχουν ληφθεί μέτρα, όπως ο μειωμένος αριθμός πολιτών που μπορούν να παρακολουθούν τις δίκες, ώστε να περιοριστούν φαινόμενα συνωστισμού, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο ούτε και εφικτό. Και τούτο διότι υπάρχουν σε εξέλιξη πολλές δίκες με μεγάλο αριθμό κατηγορουμένων, όπως για παράδειγμα η δίκη για τη Χρυσή Αυγή, όπου οι συνήγοροι και οι κατηγορούμενοι ξεπερνούν τα 200 άτομα.
Σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος να υπάρξουν κρούσματα στα δικαστήρια που θα οδηγήσουν στο κλείσιμό τους, έστω και για λίγες ημέρες, είναι κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί, παρά τα όποια μέτρα έχουν ήδη ληφθεί.
Ειδικό Δικαστήριο
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας και προβλημάτων, η Δικαιοσύνη στο ποινικό της σκέλος έχει φέτος να αντιμετωπίσει υποθέσεις με πολιτικό πρόσημο ή άλλες σημαντικού ενδιαφέροντος, όπως η υπόθεση με κεντρικό πρόσωπο τον τέως αναπληρωτή υπουργό Δημήτρη Παπαγγελόπουλο που έχει ήδη παραπεμφθεί από τη Βουλή για σειρά αδικημάτων. Με την έναρξη του δικαστικού έτους, το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο του Ειδικού Δικαστηρίου έχει ήδη πιάσει δουλειά αξιολογώντας το τεράστιο υλικό που έχει συγκεντρωθεί από Δικαιοσύνη και Βουλή, και από τον επόμενο μήνα, τον Οκτώβριο, αναμένεται να κινηθούν οι διαδικασίες καταθέσεως μαρτύρων για την υπόθεση.
Πάντως, το όλο εγχείρημα θα πάρει καιρό, καθώς εκτός από τον τέως υπουργό, στη διαδικασία των ανακρίσεων του Ειδικού Δικαστηρίου έχουν συμπαραπεμφθεί και άλλα πρόσωπα, εισαγγελείς κ.ά., ενώ η σχετική δικογραφία περιλαμβάνει, εκτός από την υπόθεση της Novartis, και άλλες υποθέσεις που έχουν προκύψει από καταγγελίες εισαγγελέων εν ενεργεία ή από επιχειρηματίες, όπως ο Σάμπυ Μιωνή.
Εκτός από τις διαδικασίες του Ειδικού Δικαστηρίου, με ενδιαφέρον αναμένονται και οι εξελίξεις στην υπόθεση των υπευθύνων για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, που βρίσκονται σε εξέλιξη σε ανακριτικό στάδιο. Οι δύο απόπειρες του ανακριτή για άσκηση βαρύτερων διώξεων δεν προχώρησαν, καθώς τα σχετικά αιτήματα απορρίφθηκαν από τις εισαγγελικές αρχές, ενώ οι κληθέντες ως κατηγορούμενοι έχουν μπει σε στάδιο απολογιών, με τον τέως δήμαρχο Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη να απολογείται προς το τέλος του μήνα, ενώ στη συνέχεια θα απολογηθούν στελέχη της Πυροσβεστικής, της Πολιτικής Προστασίας και αυτοδιοικητικοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων και η τότε περιφερειάρχης Ρένα Δούρου.
Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι και η δίκη για τις πλημμύρες στη Μάνδρα Αττικής με κατηγορουμένους κρατικούς λειτουργούς αρμοδίων υπηρεσιών και αυτοδιοικητικούς παράγοντες της περιοχής, αλλά και την τέως περιφερειάρχη, ενώ σε εκκρεμότητα είτε στην ανάκριση είτε σε δίκη βρίσκονται και άλλες υποθέσεις οικονομικού ενδιαφέροντος, όπως η υπόθεση της Folli Follie αλλά και άλλες που είχαν χαρακτηριστεί οικονομικά σκάνδαλα.
Οι εκλογές στα δικαστήρια
Σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι διαδικασίες που έχουν ήδη δρομολογηθεί για εκλογή νέας διοίκησης στα μεγάλα δικαστήρια της Αθήνας και στις Εισαγγελίες. Οι σχετικές εκλογές που έχουν προσδιοριστεί για το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου θα αναδείξουν νέες διοικήσεις σε Πρωτοδικείο, Εφετείο και Εισαγγελίες της Αθήνας, θέσεις νευραλγικές καθώς οι προϊστάμενοί τους πάντα διαχειρίζονται υποθέσεις σημαντικές και πολλές φορές ευαίσθητες. Σημαντικές υποθέσεις όμως εκκρεμούν και ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, δικαστηρίου που φέρει το βάρος της κρίσης για αντισυνταγματικότητες νόμων αλλά και της επίλυσης υποθέσεων με οικονομικό ενδιαφέρον. Ηδη στην Ολομέλεια του δικαστηρίου εκκρεμεί για την πρώτη δικάσιμο του Σεπτεμβρίου ακόμη μία πτυχή της επένδυσης στο Ελληνικό, ενώ σε τμήμα του δικαστηρίου η υπόθεση για τη χρηματοδότηση του ΕΔΟΕΑΠ καθώς και άλλες υποθέσεις, ενώ για το Ελεγκτικό Συνέδριο, το τρίτο ανώτατο δικαστήριο, τη φετινή δικαστική χρονιά αρχίζει μια νέα περίοδος, καθώς εφαρμόζεται νέος νόμος που παρέχει σημαντικότατες αρμοδιότητες στο δικαστήριο με μεγάλη σημασία για την αντιμετώπιση κρίσιμων θεμάτων της δημόσιας διοίκησης.