លោក ប្រាជ្ញ ច័ន្ទ ប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានការពារសមាសភាពបច្ចុប្បន្ននៃស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោត នៅពេលដែលលោក Vitit Muntarbhorn អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិបានលើកយកការពិភាក្សាអំពីការទទូចរបស់គណបក្សប្រឆាំងលើកំណែទម្រង់សមាសភាពមុនការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំក្រោយ។
គណបក្សនយោបាយចំនួន៥ រួមទាំងគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលជាគណបក្សប្រឆាំង បានស្នើ គ.ជ.ប ឲ្យមានការដឹកនាំដោយបុគ្គលដែលមានប្រវត្តិឯករាជ្យ និងមិនមានសមាជិកភាពគណបក្សយ៉ាងហោចណាស់ប្រាំឆ្នាំ ហើយសមាជិកគណៈកម្មាធិការទាំងបួនក្នុងចំណោមសមាជិកទាំងប្រាំបួន មិនត្រូវមានទំនាក់ទំនងនយោបាយអ្វីទាំងអស់។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប ធ្លាប់បានចាត់ទុកសំណើរបស់ពួកគេថាមិនផ្អែកលើច្បាប់ដែលមានជាធរមាន ឬបទដ្ឋានគតិយុត្តនៅកម្ពុជា។ ដោយកត់សម្គាល់ថា គណបក្សដែលស្វែងរកការកែទម្រង់គឺជាមតិភាគតិច មិនមែនមតិភាគច្រើននោះទេ។
បញ្ហាកំណែទម្រង់ត្រូវបានលើកឡើងដោយអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ហើយលោក Vitit បានពិភាក្សាអំពីបញ្ហានេះជាមួយលោក ប្រាជ្ញ ច័ន្ទ ក្នុងជំនួបពិភាក្សានៅទីស្នាក់ការ គ.ជ.ប ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃចន្ទ។
តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ គ.ជ.ប ដែលចេញផ្សាយក្រោយកិច្ចប្រជុំ លោក Vitit បានស្នើឲ្យ គ.ជ.ប បំភ្លឺអំពីសមាសភាព គ.ជ.ប ដែលមិនគួរចេញពីគណបក្សនយោបាយ ឬជាសមាសភាពដែលអាចជឿជាក់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ។
ជាការឆ្លើយតប លោក ប្រាជ្ញ ច័ន្ទ បាននិយាយថាសមាសភាព គ.ជ.ប កន្លងមក និងបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានរៀបចំឡើងតាមបញ្ញត្តិនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ គ.ជ.ប។
លោក សោម សូរីដា អគ្គលេខាធិការរង និងជាអ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថាចំណុចនេះ ប្រហែលជាលោក Vitit មិនបានសិក្សាទៅលើរូបមន្តនៃការរៀបចំសមាសភាពគ.ជ.ប ដែលបានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ តាមរយៈការស្រុះស្រួលគ្នារវាងគណបក្សដែលមានអសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
មាត្រា ៦ នៃច្បាប់ ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ចែងថា គណៈកម្មាធិការនឹងមានសមាជិក ៤រូប ជ្រើសរើសដោយគណបក្សដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល សមាជិក ៤រូប ជ្រើសរើសដោយគណបក្សមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ដែលមិនបានចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងមួយរូបទៀតជ្រើសរើសដោយមានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងគណបក្សទាំងអស់ដែលមានអាសនៈក្នុងសភា។
ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងបាននិយាយថាអព្យាក្រឹតភាពរបស់ គ.ជ.ប បានធ្លាក់ចុះចាប់តាំងពីសមាជិក គ.ជ.ប ៣រូប ក្នុងចំណោម ៤រូប ដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលាលែងពីតំណែង បន្ទាប់ពីតុលាការកំពូលបានរំលាយគណបក្សនៅកាលពីឆ្នាំ ២០១៧។
លោក សោម សូរីដា បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថាតាំងពីឆ្នាំ២០១៥ មកគឺជាសមាសដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងផ្អែកទៅលើបញ្ញត្តិដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា១៥២ ថ្មី (២)»។
លោកបន្តថា៖ «ចំណុចមួយដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍គឺអ្វីដែលគាត់ស្នើបញ្ជាក់ពីគ.ជ.ប ហាក់បីដូចជាគាត់ទទួលបញ្ញើពីភាគីណាមួយ ឬទទួលព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ណាមួយដើម្បីឲ្យគ.ជ.ប បញ្ជាក់»។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ គ.ជ.ប លោក Vitit ក៏បានស្វែងរកការបំភ្លឺអំពីគណៈកម្មការការិយាល័យបោះឆ្នោតគួរមានសមាសភាពចម្រុះ។
លោកបានកត់សម្គាល់នូវកំណត់ហេតុនៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ឬទម្រង់ ១១០២ ដែលគណបក្សប្រឆាំងបានទាមទារម្តងហើយម្តងទៀតឲ្យគ.ជ.ប អនុញ្ញាតឲ្យភ្នាក់ងារគណបក្សនៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោត យកច្បាប់ចម្លងដូចដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកន្លងមក។
លោកVitit ថាកំណត់ហេតុនៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោត (ទម្រង់បែបបទ ១១០២) គួរមានទិន្នន័យគ្រប់គ្រាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត។
លោកក៏បានជំរុញទៅលើការដែលគួរមានបរិយាកាសសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អនៅមុនពេល ក្នុងពេល និងក្រោយពេលការបោះឆ្នោត។
ទោះយ៉ាងណា លោក ប្រាជ្ជ ច័ន្ទ បាននិយាយថាតាមច្បាប់ និងតាមគោលការណ៍នៃការជ្រើសរើស គណៈកម្មការការិយាល័យបោះឆ្នោត មានសមាសភាពជាប្រជាពលរដ្ឋ មន្ត្រីរាជការ ក្នុងក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ឃុំ សង្កាត់ មិនប្រកាន់និន្នាការនយោបាយនោះទេ៕