Opinie: Zonneparken in natuurgebieden zijn contraproductief

Vrijwilligers zaaien in Onnen randen van weilanden in voor biodiversiteitsherstel.

Vrijwilligers zaaien in Onnen randen van weilanden in voor biodiversiteitsherstel.

Door zonneparken aan te leggen in het landelijk gebied bij Haren worden ten onrechte natuur, landschap en cultuurhistorie opgeofferd. Beter is te kijken naar toepassing van zonnepanelen op bebouwd terrein.

De gemeente Groningen wil zonneparken op de Harener Hondsrug. Dat is te lezen in hun concept Beleidskader Zonneparken. Op negen plekken mogen commerciële partijen kleine zonneparken aanleggen tot maximaal 10 ha. Nota bene in het Nationaal Park Drentsche Aa.

De plekken voor zonneparken liggen tussen natuurgebieden, zoals Appelbergen, Noordlaarderbos, Besloten Venen en stroomdalen van de Drentsche Aa en van de Hunze. Het gevolg van deze plannen is dat Appelbergen aan alle kanten omringd dreigt te worden door zonneparken. Het landschap wordt daardoor aangetast. Met het landelijk gebied van Haren voelen inwoners zich sterk verbonden. Het is niet voor niets dat alle bewonersorganisaties gezamenlijk een reactie op het Beleidskader hebben opgesteld, zie www.landelijkgebiedharen.nl.

Merkwaardig is dat in het Beleidskader niet wordt aangegeven wat de criteria voor de keuze van deze plekken zijn. Ook lijkt het of de opstellers van het Beleidskader niet beseffen hoe kwetsbaar natuurgebieden worden als ze niet meer met elkaar en hun omgeving verbonden zijn en dat ze daarmee aan het belang van samenhang voorbijgaan. Dieren en planten in geïsoleerde natuurgebieden hebben minder kansen. En waarom staat in het Beleidskader niets over de rol van natuur om CO2 vast te leggen?

Desastreus voor fauna en biodiversiteit

In ronkende bewoordingen legt het Beleidskader uit dat de zonneparken met tal van landschappelijke functies zullen worden aangelegd. Hoe ‘heerlijk’ moet het zijn om straks als wandelaar, ree, das, vos of haas tussen de zonneparken te struinen. Helaas, we moeten u en de dieren teleurstellen, want om zonneparken komen manshoge hekken. Voor kleine zoogdieren zoals muizen, padden en egels zal het geen probleem zijn om onder of door hekken te kruipen. Voor grotere zoogdieren is dat anders.

Door barrières krijgen ze minder foerageermogelijkheden en wordt het moeilijker om van het ene gebied naar het andere te trekken. Desastreus voor fauna en biodiversiteit dus. De samenhang tussen gebieden en omgeving dreigt ‘duurzaam’ vernietigd te worden. Hoezeer druist dit in tegen de ambitie van Nationale Parken voor een grotere samenhang tussen de natuurgebieden en met hun omgeving. In het Overlegorgaan van het Nationaal Park Drentsche Aa participeert de gemeente Groningen. Niets daarover staat in het Beleidskader.

Aanslag op cultuurhistorie

Ook zijn zonneparken een aanslag op de cultuurhistorie. Neem nu de meest zuidelijk geplande plek bij Noordlaren, die tussen de Duinweg, de Oorsprong, de Kampsteeg en de Zuidlaarderweg ligt. Van dat gebied is veel van de geschiedenis nog in de bodem te vinden. Zo liggen er nog sporen van middeleeuwse karrenroutes, een voormalige buurtweg en een tankgracht uit WOII. Al deze historische sporen liggen dicht aan de oppervlakte. Het kan niet anders dan dat deze cultuurhistorische waarden bij de aanleg van zonneparken worden vernietigd. Datzelfde geldt voor de andere plekken waar zonneparken aangelegd mogen worden. Doordat de gemeente Groningen nog geen Omgevingsvisie heeft, is afweging van waarden en functies van de plekken niet mogelijk.

Bijdragen aan klimaatbestendigheid

In het Beleidskader wordt nergens genoemd hoe belangrijk het landelijk gebied voor het klimaat is. Het fungeert namelijk als gebied waarin CO2 wordt vastgelegd. Zo is versterking en uitbreiding van natuurgebieden een effectievere methode is om klimaatverandering te bestrijden dan hierin zonneparken te plaatsen. Juist het landelijk gebied van Haren zou voor de vastlegging van CO2 nog meer kunnen worden ingezet. Meer dan de helft van het grondgebied van de voormalige gemeente Haren is natuurgebied. Dat maakt het zo merkwaardig dat in het Beleidskader niets staat over de functie van natuur voor de energietransitie.

Een dringend pleidooi aan de gemeente Groningen is dan ook: versterk en breid de belangrijke rol van de landelijke gebieden voor het klimaat uit. Offer natuur, landschap en cultuurhistorie niet op voor de aanleg van zonneparken. Gebruik daken, snelwegen en parkeerplaatsen voor zonnepanelen. Geef aan wat er straks met al verouderde zonnepanelen moet gebeuren. En betrek de inwoners eerder bij de plannen.

Ingrid Schenk is inwoner van Noordlaren