Το Κοινοβούλιο καταδικάζει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν
Οι σχέσεις της ΕΕ με το Ιράν είναι τεταμένες τα τελευταία χρόνια λόγω των συνεχιζόμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Το ΕΚ έχει επανειλημμένα απευθύνει έκκληση για δράση.
Ιρανές γυναίκες διαδηλώτριες τιμήθηκαν με το Βραβείο Ζαχάρωφ
Το Κοινοβούλιο απένειμε το Βραβείο Ζαχάρωφ 2023 για την Ελευθερία της Σκέψης στην αείμνηστη Τζίνα Μαχσά Αμίνι και στο κίνημα Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερίαστο Ιράν που διεκδικεί την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών στη χώρα.
Μαζικές διαμαρτυρίες ξέσπασαν στο Ιράν μετά τον θάνατο της Αμίνι, στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Η 22χρονη πέθανε εξαιτίας τραυματισμών που υπέστη αφού τέθηκε υπό αστυνομική κράτηση, διότι δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της. Η κυβέρνηση εξαπέλυσε βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων, συλλαμβάνοντας διαδηλωτές και αναστέλλοντας τη λειτουργία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Ανταποκρινόμενοι στις εξελίξεις, στις 19 Ιανουαρίου 2023, οι ευρωβουλευτές έκαναν έκκληση για περισσότερες κυρώσεις κατά του ιρανικού καθεστώτος και όσων ευθύνονται για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ζητώντας τη συμπερίληψη του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης στον ευρωπαϊκό κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων.
Ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Ιράν
Ο θάνατος της Αμίνι στα χέρια της ιρανικής αστυνομίας δεν αποτελεί το μοναδικό συμβάν που οι ευρωβουλευτές μίλησαν κατά των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2023, το Κοινοβούλιο καταδίκασε τη δηλητηρίαση εκατοντάδων μαθητών που είχαν αναφερθεί στο Ιράν. Αυτές οι επιθέσεις με τοξικά χημικά φέρεται να είχαν στόχο να τους αποτρέψουν από το να παρακολουθήσουν την εκπαίδευση.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2023, οι ευρωβουλευτές επανέλαβαν την έκκλησή τους για την έναρξη ποινικών ερευνών για εγκλήματα που διέπραξαν οι ιρανικές αρχές.
Το Κοινοβούλιο παρακολουθεί στενά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν κι έχει εγκρίνει πολλαπλά ψηφίσματα για να επιστήσει την προσοχή στην κατάσταση των φυλακισμένων ατόμων που έχουν διπλή ιθαγένεια (ΕΕ-Ιράν) στο Ιράν: των υπερασπιστών των δικαιωμάτων των γυναικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα, όπως είναι η Νασρίν Σοντουντέχ, εξέχουσα δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα και κάτοχος του Βραβείου Ζαχάρωφ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Ελευθερία της Σκέψης. Οι ευρωβουλευτές κατέκριναν επίσης τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων και καταδίκασαν τη χρήση της θανατικής ποινής στη χώρα.
Η απάντηση της ΕΕ στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν
Οι σχέσεις της ΕΕ με το Ιράν άρχισαν να γίνονται προβληματικές από την Ισλαμική Επανάσταση το 1979, η οποία οδήγησε μεταξύ άλλων στον περιορισμό των δικαιωμάτων των γυναικών στη χώρα και τη γενικότερη επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η ΕΕ ανησυχεί εδώ και χρόνια για την επικρατούμενη κατάσταση και, το 2011, επέβαλε στοχευμένες κυρώσεις για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Τον Μάρτιο του 2012 επέβαλε δε πρόσθετα περιοριστικά μέτρα, τα οποία έκτοτε παρατείνονται κάθε χρόνο.
Το 2015, η ΕΕ συνέβαλε καθοριστικά στην επίτευξη συμφωνίας για να αποτρέψει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στο Ιράν, με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων. Όμως, μετά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία το 2018, η Τεχεράνη παραβίασε σταδιακά τις υποχρεώσεις της.
