Boeren en burgers zijn roekenkolonie in Marsdijk beu

De kolonie van de beschermde roek is de laatste jaren in Marsdijk fors gegroeid, zo constateert bewoner Onno Oostland. "Er komen elk jaar jongen bij, en dat groeit en groeit maar. Niemand die er iets aan doet." Hij klaagt al vanaf januari bij de gemeente, met brieven per mail. En deed het klemmende verzoek er nu toch echt iets aan te doen. Hij wilde dit voorjaar niet weer maandenlang wakker geschreeuwd worden de roeken, met alle gevolgen van dien. Maar het gebeurt nu toch.

"Ik ben al doodop, voordat ik naar mijn werk ga. Dus kun je nagaan hoe ik thuiskom. Zeven dagen in de week word ik zo rond half vijf wakker van het gekrijs van die roeken. En het wordt met de jaren erger, vooral als er jongen zijn. We zitten er vanaf april weer middenin, want ze zitten in de bomen tegenover ons, rond de kinderboerderij, maar ook in de bomen achter ons huis, en aan de Tarwehullen. Die overlast moet stoppen, dit is echt niet normaal meer", zegt hij gefrustreerd.

Oostland is bijna ten einde raad. "Ik kan me niet echt meer concentreren. Het heeft invloed op mijn hele gezin, dat kabaal van die beesten. En we zijn hier aan de Gersthullen en Tarwehullen niet de enigen die er last van hebben. Meerdere bewoners worden er wakker van. Maar ik ben dan de enige die in de pen klimt en z'n beklag doet."

Volgens Oostland is al eens iemand met een gaskanon wezen schieten, om de roeken te verjagen. "Dan ziet het hier in de lucht zwart van de roeken, er zitten echt honderden. En zodra de zon opkomt gaan ze los, tot zeven uur. En dan gaan ze de landerijen in om te eten. Gek word ik ervan."

Klagen bij de gemeente heeft hij herhaaldelijk gedaan, er is al een hele mailwisseling op gang gekomen. Maar in zijn ogen gebeurt er te weinig. En als er al iets gebeurt, mag er wat hem betreft wat meer tempo achter zitten. "De eerste maanden werd ik van het kastje naar de muur gestuurd. Toen heb ik maar eens gebeld met de wethouder. Die zei dat ze op het stadhuis bezig waren met een roekenbeheerplan. Dat is al een tijdje geleden, intussen gaat de overlast maar door."

Overdag maakt de Marsdijker roekenkolonie de boerenvelden onveilig. Ze vliegen met z'n allen de wijk uit, gaan over het spoor, en duiken op de velden in Loon, waar pas ingezaaide mais en suikerbieten staan. Of beter gezegd: stonden.

Stan Boelens uit Loon wist niet wat hij zag, toen hij bij zijn akker kwam, vlak buiten Loon. "Ik had hier drie hectare mais ingezaaid. De loonwerker belde me afgelopen zaterdag. Die zou in opdracht van ons wat onkruid wegspuiten tussen de jonge maisplantjes. Hij vroeg: waarom moet ik eigenlijk spuiten, er staat alleen maar onkruid, verder niks." Bij Boelens gaan alle alarmbellen af, en hij rukt meteen uit. Toen zag hij met eigen ogen hoe de maisakker leeggeplunderd was. "Niet normaal, helemaal foetsie. Dit heb ik nog nooit meegemaakt."

Ook boer Dick Geerts uit Loon is een deel van zijn suikerbietenplantjes kwijt. "We reden er langs, en langs de randen waren hele stukken met bieten weg. Ik dacht: wat is hier gebeurd?"

Ook voor Geerts was snel duidelijk wie de daders waren. Ook al had hij nooit eerder roekenschade. "Je gelooft je ogen niet. Ze komen in een hele zwerm aanzetten. En het zijn zulke plunderaars, binnen een halve dag vreten ze zomaar een heel stuk van je akker kapot. Want ze komen hier niet met vijfhonderd, maar met duizend."

Geerts weet precies op welke lekkernij ze afkomen, als het gaat om zijn bietenveld. "We hebben hier bloemrijke akkerranden, en tussen het gras en de bloemen, daar zit de kniptor. Die legt er eitjes, en daar komt ritnaald uit, ook wel bekend als koperworm. Dat vinden de roeken een geweldige lekkernij. En die wormen, die komen ook in de eerste rijen jonge bieten. Dus die roeken zijn slim en denken: als ze hier zitten, zitten ze verderop misschien ook wel. En zo plukken ze hier hele stroken kaal."

Boer Geerts heeft de roekenschade gemeld bij het faunafonds van de provincie, dat boeren compenseert als hun gewassen vernield worden door beschermde diersoorten. De kaalslag op zijn bietenveld is getaxeerd op 1400 euro. Of hij dat geldbedrag ook terugziet, is nog de vraag. "Ik heb nu hele stukken opnieuw moeten inzaaien, dus ik heb groeiachterstand, en minder opbrengst, vrees ik."

Wel heeft de akkerbouwer z'n lesje geleerd. Hij heeft afschrikmethodes gebruikt, want afschieten van overlastgevende roeken mag niet zomaar. "Er komt niet even een ontheffing, daarvoor moet je als boer eerst alles geprobeerd hebben om ze te verjagen. Ik heb een vlieger van een roofvogel bij de groothandel gekocht en wat dode nepkraaien eromheen gehangen, toen de plantjes erin gingen. Want die ellende wil ik niet weer."

Ook boer Boelens is door schade en schande wijs geworden. De akker is weer omgeploegd, de mais ingezaaid, en nu is het wachten tot de plantjes weer bovenkomen. Hij hoopt de plunderende roekenkolonie nu uit zijn veld te houden. "Mijn vader heeft van die paaltjes met linten neergezet. Die wapperen, knetteren en glanzen. Hopelijk schrikken ze daarvan, en gaan ze naar het veld van de buren", grijnst Boelens ondeugend.

Hoeveel schade ze hebben van de roeken, met het compleet vernielde maisland, kan Boelens nog niet zeggen. "We moeten de rekening van de loonwerker nog krijgen, maar dat zal wel een beste wezen." Collegaboer Rik Uiterwijk, die ook uit Loon komt, is de dans tijdig ontsprongen. "We zagen het gelukkig op tijd. Die roekenkolonie ging hier op de bovenleiding van de spoorlijn zitten wachten, totdat er geen beweging meer in het veld te zien was. En dan doken ze er ineens met z'n honderden bovenop. Dan heb je snel veel schade. Het zijn slimme beestjes."

Uiterwijk had ze in de smiezen en bedacht zich geen moment: "Wij hebben een gaskanon, en dat heb ik meteen ingeprogrammeerd, en dat heeft hier twee weken staan knallen. Elk half uur, van zonsopgang tot zonsondergang, geeft dat apparaat een geweldige knal, en dat lijkt op een geweerschot. Dan blijven ze wel van je akker af." Al keken veel Marsdijkers wel vreemd op van het geknal.

De boeren blijven zich zorgen maken over de schade. Want de plotse belangstelling voor de mais, heeft ook een duidelijke oorzaak. Ze hebben dit jaar voor het eerst maiszaad gebruikt dat niet langer met het zaadontsmettingsmiddel mesurol is behandeld. Dat goedje was een probaat middel tegen vogelvraat in gewassen. "Het spul is in de ban gedaan, samen met andere gewasbeschermingsmiddelen. Maar we hebben er niks voor teruggekregen. Daar moet wel een oplossing voor komen, want dit is niks", zegt Geerts.

Ook Marsdijk-bewoner Onno Oostland wil een oplossing, en dat is in zijn ogen zo snel mogelijk verplaatsing van de roekenkolonie. Want nog meer slapeloze nachten, dat kan hij niet langer aan. Het liefst ziet hij dat de oude nesten worden weggehaald, en de kolonie naar een plek buiten de woonwijk verplaatsen, waar ze minder kwaad aanrichten. "Je mag als burger toch verwachten dat de gemeente iets voor je doet bij overlast? En als gemeente kun je natuurlijk moeilijk alle woningen opkopen van mensen die er last van hebben, en de roeken laten zitten omdat ze beschermd zijn."

Hij wacht nog eventjes op actie vanuit het stadhuis. Maar komt de gemeente uiteindelijk toch niet met een bevredigende oplossing, dan stapt Oostland naar de rechter om maatregelen tegen de roekenoverlast af te dwingen. "Dat is in andere gemeenten ook gebeurd, daar is het de burgers gelukt. Maar Assen krijgt nog even respijt."

Wethouder Bob Bergsma, die onderhand gaat over een hele reeks overlastgevende dieren in de stad, zoals ratten, duiven en nu dus ook roeken, zegt dat er serieus wordt gewerkt aan een roekenbeheerplan, waarmee hij de overlast wil indammen. Wanneer dat klaar is, en welke maatregelen erin staan, kan Bergsma nog niet zeggen.

"Wij moeten naar de provincie toe, dat is het bevoegd gezag als het gaat om de natuurbeschermingswet. Roeken vallen daar ook onder, als beschermde vogelsoort. Daar moet eerst de goedkeuring vandaan komen, en hoe snel dat kan, daar heb ik geen idee van." In elk geval erkent Bergsma wel dat er een probleem is met de roeken, en dat Assen daarnaar moet handelen.