កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ បានធ្វើឡើងនៅរាជធានីភ្នំពេញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ហើយប្រទេសចិនក៏បានចូលរួមជាភ្ញៀវផ្លូវការផងដែរ។ នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនលោក Li Keqiang បានប្រកាសពីការឯកភាពរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងលើការវិនិយោគរបស់ចិននៅក្នុងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។

ក្នុង​នោះ​មាន​ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​តម្លៃ ១,៦ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ដែល​ត្រូវ​សាងសង់​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅ​បាវិត នៅ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-​វៀតណាម និង​ជំនួយ​ហិរញ្ញវត្ថុ​សម្រាប់​ការ​តភ្ជាប់​ផ្លូវដែក​រវាង​ភ្នំពេញ បាងកក និង​វៀងចន្ទន៍ ប្រទេស​ឡាវ ដែល​​ផ្លូវ​រថភ្លើង​ល្បឿន​លឿន​បានសាងសង់រួចជាស្រេចនៅក្នុងប្រទេសចិន។

លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បាននិយាយថា ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ នឹងតភ្ជាប់ជាមួយផ្លូវល្បឿនលឿនរបស់ប្រទេសវៀតណាម រវាងទីក្រុងហូជីមិញ និងច្រកព្រំដែន Moc Bai ជាមួយក្រុងបាវិត រយៈផ្លូវល្បឿនលឿនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម។

លោកបានបន្តថា ទាំងផ្លូវល្បឿនលឿន និងការតភ្ជាប់ផ្លូវដែក ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ ២០២៦ ឬដើមឆ្នាំ២០២៧ ហើយបង្កើតជាតំណភ្ជាប់ដ៏សំខាន់មួយជាមួយនឹងផ្លូវអាស៊ីលេខ ១ ដែលតភ្ជាប់ពីប្រទេសចិនឆ្លងកាត់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាទៅកាន់ប្រទេសថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម។

លោកបានបន្ថែមទៀត​ថា​៖ «​ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​នេះ​នឹង​មាន​ប្រវែង ១៣៨ គីឡូម៉ែត្រ ដោយ​មាន​ស្ពាន​វែង​មួយ​។ «​តម្លៃ​ប៉ាន់ស្មាន​គឺ​តិចជាង​ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​ភ្នំពេញ​-​ព្រះសីហនុ​បន្តិច បើទោះជា​ប្រវែង​ខ្លី​ជាង​ក៏ដោយ​»​។

ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​ប្រវែង ១៨៧ គីឡូម៉ែត្រ​ដែល​សាងសង់​ដោយ​ចិន​តម្លៃក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ២ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅកាន់​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ​បាន​កាត់បន្ថយ​រយៈពេលធ្វើដំណើរ​​ ត្រូវបាន​សម្ពោធ​ជា​ផ្លូវការ​ដោយ​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​។

ផ្លូវល្បឿនលឿននេះក៏ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងតភ្ជាប់ជាមួយអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មី ដែលកំពុងត្រូវបានសាងសង់ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវដោយក្រុមហ៊ុន China Construction Third Engineering Bureau Group Co ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងដាក់ដំណើរការនៅឆ្នាំ២០២៥។

លោក Li បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា កិច្ចប្រជុំនៅសប្តាហ៍នេះ នឹងផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍន៍ ពហុភាគីនិយម និងពាណិជ្ជកម្មសេរី និងតម្រូវការសម្រាប់ប្រទេសក្នុងតំបន់ ដើម្បីរក្សាខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងឧស្សាហកម្មសកលប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងរលូន។

នេះ​រួម​បញ្ចូល​ជំនួយ​របស់​ប្រទេស​ចិន​ក្នុង​ការ​សាងសង់​ស្ពាន​ឆ្លង​ទន្លេមេគង្គ និង​ការ​សាងសង់​ផ្លូវដែក​តភ្ជាប់​កម្ពុជា-ថៃ-ឡាវ និង​ចិន។

លោក Li ក៏បានចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារចំនួន ១៨ ជាមួយកម្ពុជា រួមទាំងការថែទាំសុខភាព ការគាំទ្រសម្រាប់ទីក្រុងភ្នំពេញធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកីឡាស៊ីហ្គេមនៅឆ្នាំក្រោយ និងជំនួយក្នុងការលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ “ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា”។

ពិធីសារទាំងប្រាំក្នុងចំណោមពិធីសារទាំងនោះមានដូចជាការស្ថាបនាផ្លូវ និងស្ពានបន្ថែមទៀតដែលនឹងបង្កើតបណ្តាញដឹកជញ្ជូន – ផ្លូវដែក ផ្លូវថ្នល់ និងផ្លូវទឹក – នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររវាងប្រទេសថៃ វៀតណាម ឡាវ និងឈូងសមុទ្រថៃ។

កម្ពុជាជាដៃគូរបស់ចិនយូរមកហើយ នៅពេលដែលគម្រោងខ្សែរក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ បានចាប់ផ្តើមដំណើរការ ខណៈដែលប្រទេសចិនបានអភិវឌ្ឍទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវជីវភាពរបស់ប្រជាជនក្នុងស្រុក។ ការអភិវឌ្ឍន៍របស់កម្ពុជាគឺជាឧទាហរណ៍ដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយ រួមជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីចិន-អាស៊ាន និងកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នាពេលថ្មីៗនេះ កម្ពុជាជាសមាជិកនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងពីរ ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងរួមបញ្ចូលគ្នានូវការអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយនឹងពាណិជ្ជកម្មសេរី។

ការអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនបានដើរលើផ្លូវមិនត្រឹមត្រូវ ការអភិវឌ្ឍន៍កាស៊ីណូដើម្បីដើម្បីទាក់ទាញជនជាតិចិនដីគោក (ជារឿយៗពាក់ព័ន្ធនឹងការលាងលុយកខ្វក់ ឬលុយខុសច្បាប់ផ្សេងទៀត) ដែលត្រូវបានវិនិយោគឡើងវិញជាបន្តបន្ទាប់នៅក្រោមរូបភាពហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺជាករណីគួឲ្យចម្លែក ប៉ុន្តែវាដំណើរការ។

ប្រវត្តិគម្រោងខ្សែរក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរវាងចិន និងកម្ពុជា

ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ២០១២-២០១៧ ប្រទេសចិនបានវិនិយោគជាង ១៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក រួមទាំង ១១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងវិស័យថាមពល និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក៏រួមបញ្ចូលផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវល្បឿនលឿន កំពង់ផែ និងព្រលានយន្តហោះផងដែរ។

ផ្លូវល្បឿនលឿនក្នុងទំហំទឹកប្រាក់១.៩ ពាន់លានដុល្លារ ដែលតភ្ជាប់រាជធានីភ្នំពេញជាមួយក្រុងព្រះសីហនុ ស្ថិតនៅចម្ងាយ១២ គីឡូម៉ែត្រពីកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ដែលជាកំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅអន្តរជាតិ និងពាណិជ្ជកម្មតែមួយគត់របស់កម្ពុជា (ដែល ៩០% នៃការនាំចូល និងនាំចេញរបស់កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ទីនេះ) ។ នៅឆ្នាំ២០២១ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីចិន-កម្ពុជាកើនដល់ ១១,២ពាន់លានដុល្លារ។

កាស៊ីណូ និងអចលនទ្រព្យ

ពេញមួយកំឡុងឆ្នាំ ២០១៥-២០១៨ រោងចក្រ (ផ្លាស់ប្តូរទីតាំងជាច្រើនពីប្រទេសចិន) និងទេសចរណ៍ដែលមានកាស៊ីណូនាំមុខ អចលនទ្រព្យបានរីកដុះដាលនៅជុំវិញផ្លូវល្បឿនលឿន/ច្រករបៀងចូលទៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ។ នេះ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​កម្សាន្ដ​យក​គំរូតាម​ម៉ាកាវ​របស់​ប្រទេស​ចិន។

តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាឧទាហរណ៍លេចធ្លោនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសចិន និងកម្ពុជាក្រោមគម្រោងខ្សែរក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ ។ បានបើកដំណើរការនៅឆ្នាំ ២០០៨ ជាអនាគតទីតាំងនៃការផលិតសម្លៀកបំពាក់ និងវាយនភណ្ឌនាំមុខ ឥឡូវនេះតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ គឺជាទីកន្លែងរបស់សហគ្រាសចំនួន១៧០ ព្រមទាំងអគារសាកលវិទ្យាល័យ មជ្ឈមណ្ឌលសេវាកម្មស្របច្បាប់ បណ្ណាល័យ និងផ្សារទំនើប។ នៅចុងឆ្នាំ២០២១ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ បានផ្តល់ឱកាសការងារជិត ៣០,០០០ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុក។ គួរកត់សម្គាល់ថា វាគឺជាបង្កើតកាស៊ីណូដែលជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍នេះ ដោយទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីវិស័យនេះ និងត្រូវបានវិនិយោគឡើងវិញក្នុងការផលិត ការលក់រាយ កន្លែងអប់រំ។

អាកាសយានដ្ឋានកម្ពុជា

កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមហ៊ុន Cambodia Airport Investment បានជ្រើសយកក្រុមហ៊ុនMetallurgical នៃប្រទេសចិន (MCC) ដើម្បីរចនា និងសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានក្នុងតម្លៃ ១.៥ ពាន់លានដុល្លាររបស់ខ្លួន ដែលជាអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិក្នុងខេត្តកណ្តាលនៅភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៤០០ លានដុល្លារអាមេរិក ដែលជាកិច្ចសន្យាក្រុមហ៊ុនក្រៅស្រុកដ៏ធំបំផុតរបស់ MCC ក្នុងឆ្នាំ២០២១ នឹងត្រូវបានទទួលធ្វើការងារបន្តដោយក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធ Shanghai Baoye Group របស់ខ្លួន។ អាកាសយានដ្ឋាននេះគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២២ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការហោះហើរចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០២៣។

ការ​វិនិយោគ​របស់​ចិន​ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​គ្រោង​ទុក​ផង​ដែរ​សម្រាប់គម្រោងអាកាសយានដ្ឋាន និង​រមណីយដ្ឋាន​តារាសាគរ​ដែល​មាន​តម្លៃ ៣,៨ ពាន់​លាន​ដុល្លារ។ ប្រហែល ១.១ ពាន់លានដុល្លារនៃការចំណាយសរុបលើព្រលានយន្តហោះនៅក្រុងតាខ្មៅនឹងបានមកពីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ចិន និង២៨០លានដុល្លារផ្សេងទៀតបានមកពីក្រុមហ៊ុន OCIC ។

ការវិនិយោគរបស់ចិនផ្សេងទៀត

នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ក្រុមហ៊ុនសែលកាត បានជ្រើសរើស ZTE សម្រាប់ដៃគូ 5G របស់ខ្លួន។

នៅឆ្នាំ២០១៨ ក្រុមហ៊ុន Xiaomi បានចាប់ដៃគូជាមួយ SEATEL ដែលជាបណ្តាញទូរគមនាគមន៍ក្នុងស្រុកដែលកំពុងមានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស។

កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ក្រុមហ៊ុន Alibaba បានប្រកាសពីផែនការធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលដឹកជញ្ជូនរបស់ខ្លួនសម្រាប់តំបន់មហាទន្លេមេគង្គ ដែលមានប្រជាជនប្រមាណ៣០០ លាននាក់។

ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ក្រុមហ៊ុន Alibaba បានប្រកាសពីភាពជាដៃគូជាមួយ DaraPay ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនចិនប្រើប្រាស់កាបូបអេឡិចត្រូនិក Alipay របស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

នៅឆ្នាំ២០២២ ក្រុមហ៊ុនសែលកាត និង Tencent បានប្រកាសពីផែនការពង្រីកវេទិកាកីឡាអេឡិចត្រូនិក ទាំងក្នុងស្រុក និងក្នុងតំបន់។

បន្ទាប់ពីផលប៉ះពាល់របស់កូវីដ-១៩ ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ប្រទេសទាំងពីរមានគោលដៅទទួលភ្ញៀវទេសចរអោយបាន ៥ លាននាក់នៅឆ្នាំ ២០២៥ និង ៨ លាននាក់នៅឆ្នាំ ២០៣០។

ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីប្រទេសចិន (២០២១)

ការវិនិយោគរបស់ចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៅឆ្នាំ២០២១ បើទោះបីជាឥទ្ធិពលអវិជ្ជមាននៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ក៏ដោយ។ ប្រទេសកម្ពុជាបានទាក់ទាញការវិនិយោគទ្រព្យសកម្មថេរចំនួន ២,៣២ ពាន់លានដុល្លារពីប្រទេសចិនក្នុងឆ្នាំ ២០២១ កើនឡើង ៦៧% ពី ១,៣៩ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២០ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា។

ប្រទេសចិននៅតែជាវិនិយោគិនបរទេសលំដាប់កំពូលនៅកម្ពុជា ដែលមានចំនួន ៥៣.៤% ​​នៃការវិនិយោគសរុបចំនួន ៤.៣៥ ពាន់លានដុល្លារ ដែលកម្ពុជាបានអនុម័តក្នុងឆ្នាំ២០២០។

សម្លឹងទៅមុខ

កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបានស្ទុះងើបឡើងវិញដល់ ៣.០% នៅឆ្នាំ២០២១ បន្ទាប់ពីបានធ្លាក់ចុះ -៣.១% ក្នុងឆ្នាំ២០២០។ រដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តគោលនយោបាយកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃជំងឺកូវីដ-១៩ មកលើអាជីវកម្ម និងប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាជន និងគាំទ្រដល់ការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ។

កំណើនត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងសម្រេចបាន ៥% លើសពីឆ្នាំ២០២២ ទោះបីជាមានការព្រួយបារម្ភអំពីអតិផរណាក៏ដោយ។

យោងតាមធនាគារពិភពលោក ក្នុងរយៈពេលពីរទស្សវត្សកន្លងមកនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់មួយ ដោយសម្រេចបានជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ និងប្រឹងប្រែងសម្រេចអោយបានជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០។ Asean Briefing